Vlada Kantona Sarajevo (KS) je godinu od svog formiranja, u martu 2023. godine, u potpunosti realizovala pet mjera iz “Programa skupštinske većine u Kantonu Sarajevo 2023–2026”. U toku je realizacija više od polovine od ukupno 194 mjere, a od toga su 84 ocijenjene kao započete, dok je 14 mjera dobilo ocjenu “u progresu”. Nakon rekonstrukcije kantonalne vlasti u novembru 2023. godine, 20 mjera iz programa ocijenjeno je kao zaustavljeno, kao i dvije mjere koje su naknadno uvrštene u revidirani program.
U mandatu koji je počeo 24. marta 2023. godine i trajao do 25. oktobra 2023. godine Istinomjer je pratio 166 mjera iz dokumenta “Program skupštinske većine u Kantonu Sarajevo 2023–2026”. Prilikom imenovanja nove Vlade KS, u čijem radu više ne učestvuju ministri iz Stranke za BiH (SBiH), predstavljen je i novi “Program skupštinske većine u Kantonu Sarajevo 2023–2026”, koju čine SDP, NiP i Naša stranka, u kojem su se desile određene izmjene, no 87% mjera ostalo je nepromijenjeno. Došlo je i do povećanja broja mjera u odnosu na prethodni sporazum, a mjere koje se nisu našle u dokumentu objavljenom nakon rekonstrukcije kantonalne Vlade ocijenjene su kao zaustavljene.
Najveći broj mjera iz sporazuma odnosi se na oblasti ekonomije (85) i obrazovanja (53), a najmanje ih je u oblastima državnog uređenja (8) i zdravstva (12).
S obzirom na to da je “Program skupštinske većine u KS” mjere rasporedio prema ministarstvima nadležnim za njihovu implementaciju, Istinomjer je i prezentaciju rezultata monitoringa prilagodio tome. Od 12 ministarstava u Vladi KS, za realizaciju najvećeg broja mjera nadležno je Ministarstvo privrede (33), dok je 25 mjera u nadležnosti kantonalnog Ministarstva saobraćaja. Najmanji broj mjera u ingerenciji je Ministarstva pravde i uprave – njih osam.
Ministarstvo privrede u potpunosti je realizovalo tri mjere iz sporazuma, u progresu je realizacija jedne, dok su započete aktivnosti na realizaciji još 11 mjera. Nakon što je na sjednici Skupštine Kantona Sarajevo koja je održana 18. aprila 2023. godine usvojena Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o osnivanju JU Centar za napredne tehnologije, osnovana je posebna organizaciona jedinica – Centar za razvoj poduzetništva – što je i bila jedna od mjera iz sporazuma. Još dvije potpuno realizovane mjere iz nadležnosti ovog ministarstva jesu donošenje novog Zakona o novčanim podsticajima u poljoprivredi i ruralnom razvoju na području KS i Zakona o javno-privatnom partnerstvu, koji su usvojeni u martu, odnosno oktobru 2023. godine.
Aktivnosti na provođenju tri mjere iz sporazuma za koje je bilo nadležno ovo ministarstvo zaustavljene su, a u slučaju 15 nisu provođene značajnije aktivnosti na njihovoj realizaciji.
Od 25 mjera za čiju je realizaciju nadležno Ministarstvo saobraćaja, započete su aktivnosti na realizaciji njih 13, dok je realizacija tri u progresu. Na realizaciji devet mjera u prvoj godini mandata Ministarstvo saobraćaja nije provodilo značajnije aktivnosti. U progresu je realizacija projekta adaptivnog upravljanja saobraćajem, rekonstrukcija tramvajske pruge Ilidža – Marijin-Dvor i izgradnja nove tramvajske pruge do Hrasnice, kao i rekonstrukcija i izgradnja novih saobraćajnica.
U nadležnosti Ministarstva za nauku i visoko obrazovanje tokom prve godine mandata bile su 24 mjere, a od tog broja zaustavljene su aktivnosti na realizaciji 11 mjera nakon rekonstrukcije Vlade KS. Započeta je realizacija pet mjera, dok u slučaju osam nije bilo značajnijih aktivnosti u cilju njihove realizacije. I na čelu ovog ministarstva došlo je do smjene te njime od novembra rukovodi Adna Mesihović iz pokreta Za nove generacije. Tokom prve godine mandata ovo je ministarstvo, između ostalog, započelo rad na stvaranju uslova za osnivanje Vijeća mladih KS, izmjene Zakona o naučno-istraživačkoj djelatnosti, ali i Zakona o visokom obrazovanju, donošenje zakona o studentskom standardu te favorizovanje izvrsnosti prilikom upošljavanja novih kadrova na UNSA. Sve ove mjere postale su dio programa skupštinske većine nakon rekonstrukcije Vlade KS.
Ministarstvo za rad, socijalnu politiku, raseljena lica i izbjeglice započelo je rad na realizaciji devet mjera, dok je u progresu realizacija još jedne. Od ukupno 19 mjera za koje je nadležno ovo ministarstvo, nije započet rad na realizaciji njih devet. Među mjerama čije je provođenje započelo nalaze se subvencioniranje stambenog zbrinjavanja mladih, nastavak transformacije i deinstitucionalizacije ustanova socijalne zaštite, povećanje socijalnih naknada u KS, ali i provođenje programa sufinansiranja zapošljavanja i samozapošljavanja djece bez roditeljskog staranja i žrtava nasilja u porodici.
U prvoj godini mandata, Ministarstvo zdravstva započelo je realizaciju devet mjera za koje je nadležno, dok u slučaju tri nisu provođene značajnije aktivnosti. Neke od mjera na kojima su provođene aktivnosti jesu početak rada hospisa, nabavka proteza i odijela za oboljele od neuromuskularnih bolesti, provođenje screening programa za rano otkrivanje malignih oboljenja, kao i zapošljavanje nedostajućih kadrova. Ministarstvo zdravstva također je dobilo novog ministra, Enisa Hasanovića.
Od ukupno 14 mjera za koje je nadležno Ministarstvo za boračka pitanja, započeta je realizacija 11, među kojima su provođenje posebnih programa zapošljavanja boraca, stambeno zbrinjavanje braniteljske populacije, kao i podrška njihovoj prekvalifikaciji i profesionalnoj edukaciji.
Ministarstvo unutrašnjih poslova u prvoj je godini u potpunosti realizovalo jednu mjeru iz sporazuma skupštinske većine, a provođene su aktivnosti na realizaciji još osam mjera, od čega su po četiri u progresu, odnosno započete. Na pres-konferenciji održanoj 28. decembra 2023. godine u zgradi Kantona Sarajevo, MUP KS predstavio je Strategiju i akcioni plan za sprečavanje i suzbijanje zloupotrebe opojnih droga u Kantonu Sarajevo. Ovo je jedna od mjera koja je postala dijelom “Programa skupštinske većine” 15. novembra 2023. godine, nakon potvrđivanja djelimično rekonstruisane Vlade KS.
Kantonalno Ministarstvo pravde i uprave je od ukupno osam mjera za koje je nadležno, započelo realizaciju tek dvije, dok su u slučaju jedne mjere zaustavljene aktivnosti na njenoj realizaciji. Poduzete su određene aktivnosti na digitalnoj transformaciji javne uprave i provođenju Uredbe o postupku objavljivanja propisa i javnosti rada.
Ministarstvo kulture i sporta, prema sporazumu koji prati Istinomjer, nadležno je za realizaciju deset mjera, od čega je započelo s realizacijom njih sedam, a jednu je mjeru realizovalo u potpunosti. Radi se o izdvajanjima za sport u iznosu većem od 1% prihoda kantonalnog budžeta, a u 2024. godini za sport je izdvojeno 1,38% ukupnog prihoda budžeta.
U ingerenciji Ministarstva komunalne privrede, infrastrukture, prostornog uređenja, građenja i zaštite okoliša prema sporazumu je 11 mjera, od čega je u progresu realizacija dvije; aktivnosti su započete u slučaju četiri mjere, dok su na provođenju jedne aktivnosti zaustavljene. S obzirom na to da je Vlada Kantona Sarajevo 4. maja 2023. godine utvrdila Nacrt zakona o upravljanju zajedničkim dijelovima zgrade i uputila ga u skupštinsku proceduru, ova je mjera dobila ocjenu “u progresu”. Na mjestu resornog ministra ovog ministarstva, Bojan Bošnjak iz Naše stranke zamijenio je u novembru 2023. godine Almira Bečarevića iz Stranke za BiH.
Tokom prve godine mandata, Ministarstvo za odgoj i obrazovanje započelo je aktivnosti na realizaciji sedam mjera, dok je u progresu provođenje tri. Od 12 mjera za koje je nadležno ovo ministarstvo, na dvije nisu provođene značajnije aktivnosti u smjeru njihove realizacije. Donošenje zakona o odgoju i obrazovanju u osnovnoj i srednjoj školi KS jedna je od mjera u nadležnosti ovog ministarstva, koja je u progresu, kao i unapređenje i standardizovanje oblasti odgoja, ali i mjera koja se odnosi na rekonstrukciju školskih prostora.
Realizacija 17 mjera u nadležnosti je Ministarstva finansija, a od tog broja, tokom prve godine, tek su u slučaju dvije mjere provođene određene aktivnosti. Nakon jedne godine mandata, zaustavljena je realizacija šest mjera, a ovo ministarstvo nije provodilo značajnije aktivnosti na osam, dok je jedna mjera ocijenjena kao nekonkretna. Ovo je jedno od ministarstava u kojem je došlo do smjene ministra u novembru. Ministarstvo finansija je tokom prve godine mandata započelo provođenje mjere koja se odnosi na stavljanje javne imovine i dobara u KS u funkciju povećanja prihoda u budžetu Kantona Sarajevo.
U odnosu na prvih 100 dana mandata Vlade KS u kojima su u potpunosti realizovane dvije mjere, a aktivnosti provođene na njih 80, nakon godinu mandata došlo je do određenog napretka u pogledu realizovanih, mjera u progresu, ali i onih na kojima je realizacija započeta. Iako je određeni broj mjera zaustavljen nakon rekonstrukcije Vlade u novembru 2023. godine, broj mjera u “Programu skupštinske većine u KS” u konačnici je povećan. Nakon prve godine mandata, Vlada KS započela je, u većoj ili manjoj mjeri, aktivnosti na više od polovine mjera iz sporazuma. U pogledu otvorenosti i transparentnosti kantonalne Vlade, treba napomenuti i da je na upit Istinomjera o dinamici realizacije mjera iz “Programa skupštinske većine” u KS od 12 ministarstva, odgovorilo njih osam.
(Istinomjer.ba)