Vlada Kantona Sarajevo, koju su 3. marta 2020. godine formirale Stranka demokratske akcije (SDA), Savez za bolju budućnost (SBB) i Demokratska fronta (DF), tokom svog mandata, koji je završen 5. januara 2021. godine, u potpunosti je ispunila četiri obećanja od ukupno njih 260 iz ekspozea koji je premijer Vlade KS-a Mario Nenadić pročitao pred poslanicima Skupštine KS-a. Još tri obećanja ispunjena su većim dijelom, dok ih je 29 ispunjeno djelimično, pokazali su to rezultati monitoringa ispunjenosti mjera Vlade KS-a, koji je provela inicijativa Istinomjer.
Osim toga, 40 obećanja ispunjeno je manjim dijelom, jedno je prekršeno, dok su neispunjena ostala 183 obećanja. Rezultati monitoringa dostupni su na LINKU.
U oblasti ekonomije dato je najviše obećanja, ukupno 100, od kojih su ispunjena tek dva, i to tokom prvih 100 dana rada Vlade KS-a, a predstavljaju projekte započete tokom mandata prethodne vlade predvođene ponovo aktuelnim premijerom Edinom Fortom, te su završena tokom 2020. godine. Ova obećanja odnosila su se na izgradnju barijera za zaštitu od buke na A transverzali, te na izgradnju kružnog toka Pofalići, koja je započela 20. februara, a završena 16. maja 2020. godine. Djelimično ispunjenim ocjenjeno je 14 obećanja, od kojih se određeni broj odnosi na nabavke autobuskih, minibuskih i drugih sredstava javnog prevoza, aktivnosti stimulacije ugradnje priključaka za nove korisnike prirodnog gasa, uređenja izletišta itd. Ispunjeno manjim dijelom ostalo je 15 obećanja, jedno obećanje je prekršeno, dok je tokom mandata Vlada KS-a 68 obećanja iz oblasti ekonomije ostalo neispunjeno.
Od 40 obećanja datih u oblasti socijalne politike njih 25 ostalo je neispunjeno. Jedno obećanje ispunjeno je tokom prvih 100 dana Vlade KS-a, kada je usvojen Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o dopunskim pravima boraca-branitelja BiH. Riječ je o izmjenama i dopunama Zakona koji je u formi nacrta usvojen od prethodnog saziva Vlade KS-a (2018 – 2020). Većim dijelom je ispunjeno obećanje koje se tiče saradnje i podrške udruženjima iz resora socijalne zaštite, humanitarnog rada, udruženja osoba sa invaliditetom i udruženja civilnih žrtava rata. Četiri obećanja su djelimično ispunjena, a jedno od njih se tiče unapređenja zapošljavanja boračke populacije. Usvajanjem Uredbe o jedinstvenim kriterijima i pravilima za zapošljavanje branilaca i članova njihovih porodica u institucijama u Kantonu Sarajevo, Gradu Sarajevo i općinama u Kantonu Sarajevo, napravljena je lista kriterija prema kojoj branioci i članovi njihovih porodica ostvaruju pravo na prvenstvo pri zapošljavanju. Naime, nakon provedene procedure, koja uključuje i intervju, ukupan broj ostvarenih bodova kandidata uvećava se prema tablici definisanoj u Uredbi. Realizacija obećanja Programa zapošljavanja za teže zapošljive kategorije, koje je također djelimično ispunjeno, započelo je u decembru 2020. godine, kada je Vlada utvrdila Program mjera za podsticaj zapošljavanja i održavanja više stope zaposlenosti. U sklopu tih mjera je i program “Posao za sve”, u okviru kojeg je planirano zapošljavanje 529 osoba iz socijalno osjetljivih kategorija. Zadnjeg dana 2020. godine Vlada KS-a usvojila je listu poslodavaca koji ispunjavaju uslove za učešće u programu.
Djelimično je ispunjeno obećanje koje se tiče uklanjanja arhitektonskih barijera za osobe sa invaliditetom, što je također nastavak aktivnosti prethodne vlade. Otvoren je koridor za slijepa i slabovidna lica ispred prostorija Udruženja slijepih Kantona Sarajevo, a Ministarstvo saobraćaja KS-a finansiralo je i okončalo projekt taktilnih površina i zvučne saobraćajne signalizacije za slijepe i slabovidne osobe na užem lokalitetu naselja Skenderija.
Od ukupno 33 obećanja u oblasti državnog uređenja, čak njih 29 ocijenjeno je kao neispunjeno, dva su ocijenjena kao ispunjena manjim dijelom, dok su dva obećanja, koja su se odnosila na analizu poslovanja i reorganizaciju preduzeća GRAS, ocijenjena kao djelimično ispunjena. U tom pogledu, Vlada KS-a je krajem novembra 2020. godine zatražila od preduzeća GRAS dostavljanje prednacrta plana restruktuiranja preduzeća. Kako je tada saopćeno iz Vlade KS-a, trenutno je u GRAS-u uposleno 1.311 osoba, a prema PwC studiji, broj uposlenih optimalno treba da bude 1.116. Nešto ranije potpisan je sporazum između Vlade KS-a i preduzeća GRAS, a koji se odnosi na njegovo restrukturiranje i “oživljavanje” u narednom periodu. Također, još od marta 2018. godine britanska konsultantska kuća PricewaterhouseCoopers (PwC), u saradnji s Ambasadom Velike Britanije u BiH i Vladom KS-a, analizirala je organizaciju i poslovanje „Gradskog saobraćaja“ Sarajevo (GRAS) kako bi napravila program restrukturiranja ovog kantonalnog javnog komunalnog preduzeća koje, prema podacima koje je u oktobru 2019. godine prezentirao PwC, na osnovu poreza duguje preko 219 miliona maraka. Analiza je predstavljena početkom marta 2020. godine, a predviđa, između ostalog, otpuštanje najmanje 273 radnika, izlazak iz sporednih djelatnosti, te povećanje subvencija.
S obzirom na to da je u julu 2020. godine Vlada započela aktivnosti na izradi amandmana na Ustav Kantona Sarajevo i Nacrta zakona o lokalnoj samoupravi, kada je održan prvi sastanak radne grupe za njihovu izradu, obećanje o usvajanju novog Zakona o lokalnoj samoupravi ocijenjeno je kao ispunjeno manjim dijelom. Istu ocjenu dobilo je i obećanje o stručnom obrazovanju i usavršavanju državnih službenika i namještenika, s obzirom na to da je Vlada KS-a, u saradnji sa Njemačkim društvom za međunarodnu saradnju (GIZ), realizovala projekt besplatne edukacije zaposlenih u javnoj upravi u segmentu javnih nabavki.
U oblasti zdravstva Istinomjer je pratio ukupno osam obećanja iz ekspozea Marija Nenadića. Obećanje koje se odnosilo na jasno definisanje referalnoga puta pacijenta, od tima obiteljske medicine, preko odabranog specijalističkog tima do hospitalnih kapaciteta u KS-u, jedino je obećanje koje je ispunjeno u ovoj oblasti. Naime, 17. jula 2020. godine Vlada KS-a i resorno ministarstvo definisali su novi referalni puta pacijenta kada je u pitanju primarni, sekundarni i tercijarni nivo zdravstvene zaštite. Ocjenu djelimično ispunjeno dobilo je obećanje koje se odnosilo na rješavanje prostora za izolatorije za smještaj visokokontagioznih i novih zaraznih oboljenja u Kantonu Sarajevo, te unapređivanje prostornih kapaciteta, opreme i kadra za nadzor, dijagnosticiranje i tretman ovih oboljenja. Izolatorij za potrebe smještaja pacijenata oboljelih od novog koronavirusa u okviru Opće bolnice, koji raspolaže sa 44 bolnička kreveta i četiri donirana respiratora, te se prostire na 961 m2, otvoren je 23. 12. 2020. godine. Vlada KS-a je za rekonstrukciju ovog prostora do 23. 12. 2020. Izdvojila 1.041.765,08 KM.
Određene aktivnosti provođene su na realizaciji obećanja koja su se odnosila na jačanje i unapređenje zdravstveno-informacionog sistema i podsticanje javno-privatnog partnerstva u pružanju zdravstvenih usluga. Treba svakako napomenuti da su aktivnosti na ova dva obećanja, odnosno razvijanje nove aplikacije koja je omogućila pacijentima (koji imaju sumnju na Covid-19 ili su pozitivni) da online i putem web stranice komunikaciju sa zdravstvenim radnicima kao i ugovaranje usluga PCR testiranja sa certificiranim privatnim laboratorijama, isključivo bile motivirane epidemiološkom situacijom koja je uzrokovana pandemijom novog koronavirusa.
Obećanje koje se odnosilo na uvođenje DRG (Diagnosis Related Group) modela finansiranja, kao mehanizma plaćanja bolnicama i poboljšanje zdravstvene zaštite korisnika douniverzitetskog obrazovanja, dobila su ocjenu neispunjeno.
U oblasti pravne države dato je ukupno 27 obećanja, od kojih 13 nije ispunjeno, odnosno Istinomjer nije registrovao značajne aktivnosti na njihovom ispunjavanju. Primjeri takvih obećanja su ona koja se odnose na jačanje kapaciteta i uloge Zavoda za besplatnu pravnu pomoć KS-a, usklađivanje advokatske tarife, ali i usvajanje “Budžeta za građane“ u 2020. godini.
Dva obećanja ispunjena su većim dijelom, a radi se o izgradnji kuće nacionalnih manjina u naselju Ciglane, te reformi Zakona o policijskim službenicima Kantona Sarajevo. U ovoj oblasti djelimično je ispunjeno šest obećanja, a neka od njih su ona koja se odnose na provođenje i doradu strateških i zakonskih rješenja u borbi protiv korupcije, rad policije u zajednici, te jačanje efikasnosti i nezavisnosti sudova i tužilaštva. U toku mandata prošle Vlade KS-a, šest obećanja iz oblasti pravne države su ispunjena u mjeri koja je zanemariva za njihove ciljeve, te su dobila ocjenu ispunjena manjim dijelom. Između ostalih, tu su i obećanja u vezi jačanja kapaciteta i uloge Kantonalne uprave za inspekcijske poslove, unapređenja položaja Vijeća nacionalnih manjina KS-a i unapređenja zaštite ljudskih prava u KS-a.
U oblasti obrazovanja Istinomjer je zabilježio 52 obećanja, od čega niti jedno obećanje na kraju mandata Vlade KS-a na čelu sa Marijem Nenadićem nije ispunjeno u cijelosti. Djelimično su ispunjena samo dva obećanja, dok je šest obećanja ispunjeno manjim dijelom. Najveći broj obećanja ostao je neispunjen – njih 44. Jedno od djelimično ispunjenih obećanja odnosilo se na očuvanje nacionalnog blaga BiH, odnosno pomoć za pet institucija čiji status još uvijek nije riješen: Kinoteka BiH, Zemaljski muzej, Univerzitetska i nacionalna biblioteka, Historijski arhiv i Biblioteka za slijepa i slabovidna lica. S tim u vezi, sredinom juna 2020. godine potpisani su ugovori sa ovih pet ustanova, a najavljeno je i skoro formiranje upravnih i nadzornih odbora koji će prekontrolisati njihovo poslovanje u proteklih pet godina. Drugo djelimično ispunjeno obećanje odnosilo se na doškolovanje i prekvalifikaciju radnika deficitarnih zanimanja. S tim u vezi, Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade Kantona Sarajevo dodijelilo je u oktobru 2020. godine 110 stipendija učenicima prvog i 89 stipendija učenicima drugog razreda srednjih stručnih škola za školsku 2020/2021. godinu, a koji se obrazuju za deficitarna zanimanja.
Manjim dijelom su ispunjena obećanja koja su se odnosila na promociju politika prema mladima, s obzirom na činjenicu da su dodijeljena sredstva u iznosu od 190.000,00 KM za projekte iz sedam oblasti Strategije prema mladima KS-a, a određene aktivnosti sprovedene su i kada je u pitanju obećanje koje se odnosilo na poboljšanje i unapređenje interaktivnog pristupa kulturi, a u kontekstu obećanja koje se odnosilo na uvođenje poticaja za proizvodnju filmova i TV serija u Kantonu Sarajevo. Tokom 2020. godine odobrena su sredstava iz oblasti kulture koja su dodijeljena i za nekoliko filmova. Što se tiče unapređenja neformalnog obrazovanja, u avgustu 2020. godine Vlada KS-a utvrdila je Izmjene i dopune Zakona o obrazovanju odraslih koje se, između ostalog, odnose na jasnije grupiranje formalnog i neformalnog obrazovanja s jedne strane i informalnog i samousmjerenog učenja, s druge strane.
Vlada KS-a, predvođena Marijom Nenadićem, već se u prvim danima svog rada suočila sa pandemijom COVID-19. Brojne aktivnosti bile su podređene nastaloj situaciji, te su, između ostalog, i iz tog razloga brojne mjere ostale nerealizovane. Sa druge strane, u brojnim slučajevima radilo se i o dugoročnim mjerama čije se potpuno provođenje nije moglo očekivati za manje od godinu, koliko je trajao mandat Vlade KS-a koju su formirale SDA, SBB i DF, te je procenat njihovih obećanja u kategoriji neispunjenih iznosio 86%.
(Istinomjer.ba)