Istinomjer je tokom protekle sedmice zabilježio niz neistinitih tvrdnji, kao i jedan nedosljedan stav, nekoliko aktivnosti na ranije datim obećanjima, a kroz analizu smo se osvrnuli i na mogućnost uvođenja sankcija pojedincima ili subjektima u BiH od Evropske unije.
U prethodnoj sedmici, Istinomjer je zabilježio čak šest neistinitih tvrdnji, a među ocijenjenim akterima/kama našli su se Adnan Šteta, Boris Šukalo, Dušanka Majkić, Milorad Dodik, Marina Pendeš i Angelina Eichhorst.
Ministar saobraćaja Kantona Sarajevo Adnan Šteta, govoreći o odnosu federalne Vlade prema Vladi KS, iznio je dvije netačne tvrdnje izjavivši da u 2021. godini, po pitanju cestogradnje, JP Ceste FBiH u KS nije “radilo niti jedne marke, a KS je trećina prihoda koje Ceste dobijaju na ime broja auta registrovanih”.
Iako je JP Ceste FBiH tokom 2021. godine u KS provodilo svega tri projekta, u prošloj su godini ipak uložena novčana sredstva u iznosu od preko 1,5 miliona KM za projekte izgradnje pješačke staze, izvođenja radova na sanaciji i rekonstrukcije asfaltnog kolovoza sa rješavanjem odvodnje te zamjene dilatacionih naprava. Kada su u pitanju prihodi koje Ceste FBiH ostvaruju od registrovanih automobila, udio iz Kantona Sarajevo ne iznosi trećinu prihoda, kako je ustvrdio ministar Šteta, već oko jedne petine prihoda, zbog čega su njegove tvrdnje ocijenjene kao neistinite.
Član Glavnog odbora SDS-a Boris Šukalo, komentirajući ulogu i stav Milorada Dodika za vrijeme zračnih napada NATO-a na Saveznu Republiku Jugoslaviju, iznio je neistinitu tvrdnju o nazivu ove akcije, ustvrdivši da se zvala “Milosrdni anđeo”.
Podsjećamo, zračni napadi NATO-a na Saveznu Republiku Jugoslaviju započeli su krajem marta 1999. godine. Međutim, naziv akcije nije bio “Milosrdni anđeo”, već “Allied Force” (Saveznička sila). Akcija je kasnije nazvana “Joint Guardian” (Zajednički zaštitnik).
Zastupnica u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine BiH Dušanka Majkić je tokom prošle sedmice iznijela neistinitu tvrdnju o tome kada je nastala Bosna i Hercegovina, ustvrdivši da je BiH nastala 1996. godine.
Podsjećamo, Bosna i Hercegovina je nezavisnost proglasila 1. marta 1992. godine, nakon održanog referenduma, a Dejtonskim mirovnim sporazumom iz 1995. godine BiH je ustrojena kao država tri konstitutivna naroda i ostalih te dva entiteta – Federacije BiH i Republike Srpske – čime su potvrđeni kontinuitet postojanja, suverenitet, teritorijalni integritet i nezavisnost Bosne i Hercegovine kao države. Pored toga, tvrdnju Dušanke Majkić da Bosna i Hercegovina “postoji od izbora 1996. godine” demantuje i prvi član Ustava Bosne i Hercegovine, u kojem se navodi da BiH “nastavlja svoje pravno postojanje po međunarodnom pravu kao država”.
Član Predsjedništva Bosne i Hercegovine i lider Saveza nezavisnih socijaldemokrata Milorad Dodik iznio je netačnu tvrdnju o (ne)ustavnosti Tužilaštva i Suda Bosne i Hercegovine, ustrvdivši da su oni “neustavna kategorija”.
S obzirom na činjenicu da su ove pravosudne institucije osnovane i uspostavljene na osnovu Zakona o Tužilaštvu BiH i Zakona o Sudu BiH, koje je usvojila Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine u skladu sa ovlaštenjima datim na osnovu člana IV 4. a) Ustava BiH, Istinomjer je spomenutu tvrdnju Milorada Dodika ocijenio kao neistinitu.
Tvrdnja delegatkinje u Domu naroda PSBiH Marine Pendeš da Hrvatski narodni sabor (HNS) nije nevladina organizacija ocijenjena je kao neistinita s obzirom na činjenicu da je statutom ove organizacije definisano utemeljenje HNS-a kao nevladine organizacije.
Istinomjer je tokom protekle sedmice počeo i sa praksom ocjenjivanja stranih aktera, te je tvrdnja izvršne direktorice Evropske službe za vanjske poslove Angeline Eichhorst, da su “građanima ove zemlje itekako poznati elementi i sadržaj paketa o kojem se razgovara i koji su predmet pregovora” oko izmjena Izbornog zakona u BiH, ocijenjena kao neistinita s obzirom na činjenicu da javnosti nikada nisu prezentovane pojedinosti dokumenata o kojima se raspravljalo.
Predsjedavajući Doma naroda PSBiH Dragan Čović glasao je protiv prijedloga za dopunu dnevnog reda s tačkom “Usvajanje zaključaka Doma naroda Parlamentarne skupštine BiH kojim se od Vijeća ministara BiH traži potpuno usklađivanje politika, mjera i stavova sa zvaničnim stavovima Evropske unije o agresiji Ruske Federacije na Ukrajinu”, iako je u svojim ranijim medijskim istupima isticao kako će “HDZ dominantno podržavati sve što uradi Europska unija” te da on želi da “usklađujemo politiku s tim partnerom”.
U rubrici “Nevjerovatno, ali Istinomjer” osvrnuli smo se na izjavu Milorada Dodika koji je, negirajući spekulacije “da Republika Srpska, po navodnoj direktivi ruskog predsjednika Vladimira Putina, radi na otcjepljenju”, istakao da je sa Putinom pričao “dvadesetak puta” i ispričao šta ga je prilikom jednom od njihovih razgovora zamolio.
U analizi “Šanse za uvođenje sankcija nekome u BiH svedene na minimum posljednjom odlukom Vijeća EU”, Istinomjer se osvrnuo na nedavno održanu sjednicu Vijeća Evropske unije, koje je, kako se očekivalo, donijelo odluku o produženju okvira za mjere ograničavanja do 31.3.2024. godine s obzirom na stanje u Bosni i Hercegovini. Međutim, iako su spomenute mjere ovom odlukom produžene, ono što umnogome umanjuje šanse da se ove mjere primijene jeste druga odluka koju je Vijeće Evropske unije donijelo na istoj sjednici, a kojom je izmijenjen raniji način odlučivanja o primijeni uvođenja ciljanih mjera ograničavanja. Naime, ključna promjena koja je nastupila ovom odlukom jeste ona na osnovu koje će se, od 31.3.2022. godine, eventualne odluke o aktiviranju mehanizma sankcija Vijeće Evropske unije morati donositi jednoglasno. Iz navedenog je jasno da će, nakon zadnje odluke, a uzimajući u obzir različite stavove članica i nejedinstvo po tom pitanju, zvanični Brisel znatno teže donositi odluke, za koje će, najmanje do marta 2024. godine, u okviru Vijeća Evropske unije biti potreban konsenzus svih članica.
Istinomjer je obećanje gradonačelnika Trebinja Mirka Ćurića o uređenju planinarskog doma Ubla ocijenio kao djelimično ispunjeno s obzirom na to da su tokom 2021. i ove godine učinjene značajne aktivnosti kada je u pitanju realizacija datog obećanja.
Obećanje iz Gradske uprave Banje Luke da će tokom 2022. godine jedno od najgušće naseljenih banjalučkih prigradskih naselja, Dragočaj, dobiti novu ambulantu porodične medicine dobilo je ocjenu radi se na tome s obzirom na činjenicu da su krajem marta započeli radovi na izgradnji ovog objekta.
Istinomjer je također zabilježio i tri najave – o izdavanju dokumenata građanima/kama u Općini Centar do kraja godine, o izgradnji stambenih objekata u Kostajnici, koji bi trebali biti izgrađeni u roku od 150 dana, kao i o novoj trafostanici u Tešnju, koja bi trebala biti izgrađena do kraja godine.
(Istinomjer.ba)