Na kraju prve godine mandatnog perioda 2022–2026, Vlada Federacije BiH provodila je aktivnosti na nekolicini obećanja iz oblasti obrazovanja, kulture i sporta. Ipak, od 100 obećanja u ovoj oblasti, 37 obećanja ocijenjeno je započetim, dok su 63 i dalje nezapočeta. Nijedno obećanje u ovoj oblasti nije dobilo ocjenu “u progresu”.
Od 100 obećanja datih u oblasti obrazovanja, kulture i sporta, njih 37 ocijenjeno je započetim, dok na 63 obećanja nisu zabilježene aktivnosti.
Putem raspisivanja Javnog poziva za (su)finansiranje programa iz oblasti obrazovanja i nauke za 2023. godinu, koji je bio otvoren do 2. juna 2023. godine, Javnog poziva za podršku programima i projektima iz oblasti nauke od značaja za Federaciju BiH, za koji je osigurano 600.000 KM, te putem uvođenja programa podrške odbrani doktorskih disertacija i istraživanja od značaja za Federaciju BiH, započete su aktivnosti na povećanju sredstava za istraživanje, naučnoistraživački rad i nauku.
Za podršku realizaciji programima i projektima u oblasti nauke od značaja za FBiH potpisani su ugovori s javnim visokoškolskim i naučnim ustanovama u Federaciji BiH u ukupnoj vrijednosti 1,5 miliona KM. U budžetu Federacije BiH za 2024. godinu, u odnosu na 2023. godinu, povećan je iznos za razvoj institucija nauke i podsticaj naučnoistraživačkog rada s 2,4 miliona KM, koliko je iznosio prethodne godine, na 2,6 miliona KM u 2024. godini. S druge strane, iznos za nabavku udžbenika za učenike/ce osnovnih škola u Federaciji BiH od 1. do 5. razreda, u odnosu na 2023. godinu, ukinut je budžetom za 2024. godinu. U 2023. godini, iznos za ovu stavku bio je 12,7 miliona KM.
Aktivnostima Federalnog ministarstva obrazovanja i nauke te izdvajanjem budžetskih sredstava, zabilježene su aktivnosti na obećanjima o ulaganju u nastavni kadar, na unapređenju međunarodne saradnje univerziteta i osoblja te na poboljšanju studentskog standarda.
Budžetom FBiH za 2024. godinu za institucije nauke i kulture od značaja za BiH izdvojeno je 1.000.000 KM, što je za 50.000 KM više u odnosu na budžet za 2023. godinu. Izdvajanja za HAZU, ANUBiH i BANU za 2024. godinu iznose po 500.000 KM, što je povećanje od 200.000 KM u odnosu na prethodnu godinu.
Potpisani su ugovori s Nacionalnom i univerzitetskom bibliotekom BiH (550.000 KM), Zemaljskim muzejom BiH (270.000 KM), Kinotekom BiH i Bibliotekom za slijepa i slabovidna lica u BiH (po 90.000 KM). Također, ugovor u vrijednosti 100.000 KM potpisan je i s Akademijom nauka i umjetnosti BiH za podršku u realizaciji II faze projekta izrade portala Baština ANU BiH.
Za sufinansiranje rada javnog preduzeća Filmski Centar Sarajevo, Vlada FBiH je u 2023. godini izdvojila 200.000 KM, a isti iznos planiran je za projekat “Poticaj za opstanak starih i tradicionalnih zanata”.
Kada je riječ o kulturi, tokom prve godine mandata Vlade FBiH provođene su aktivnosti na afirmaciji i zaštiti kulturno-historijske baštine i naslijeđa kroz izdvajanje sredstava i finansiranje kulturnih institucija, vršene su aktivnosti na podršci događajima koji su prepoznati kao kulturni događaji od posebnog značaja za državu te su izdvajana sredstva za kulturu, fondove kulturnog razvoja i programe podrške razvoju kulturnih sadržaja prilagođenih mladima.
Nisu zabilježene aktivnosti na ukidanju segregacije u obrazovanju, kao ni na ukidanju sistema “dvije škole pod jednim krovom”.
Vlada Federacije BiH prihvatila je informaciju o molbi Kluba vodenih sportova “Orka” iz Mostara za finansijsku podršku u svrhu odlaska plivačice Lane Pudar na pripreme i takmičenje za Evropsko i Svjetsko prvenstvo, za što je odobreno 69.700 KM. Također, Vlada FBiH izdvojila je sredstava za ovaj klub za pripreme Lane Pudar na Olimpijskim igrama u Parizu 2024. godine u iznosu 100.000 KM.
Federalno ministarstvo kulture i sporta donijelo je 19. jula 2023. godine odluku kojom su dodijeljena novčana sredstva za sufinansiranje izgradnje, rekonstrukcije i opremanja sportskih objekata u Federaciji BiH. Ukupan iznos raspoloživih sredstava je 1.870.000 KM, a jedan od programa jeste sufinansiranje izgradnje, rekonstrukcije i opremanja sportskih objekata (1.400.000 KM).
Ugovor o dodjeli finansijskih sredstava u iznosu 1.600.000 KM za prvu tranšu u svrhu izgradnje olimpijskog bazena u Mostaru 5. oktobra 2023. godine potpisali su federalna ministrica kulture i sporta Sanja Vlaisavljević i Edin Prašo, direktor Direkcije za izgradnju sportskog centra u Mostaru.
U sklopu četiri programa utroška sredstava za fondove i druge nivoe vlasti, potpisani su ugovori za izgradnju i opremanje sportske dvorane u Bosanskoj Krupi, izgradnju sportske dvorane “Bazen” u Gračanici, izgradnju i opremanje sportske dvorane u Jelahu, izgradnju sportske dvorane u Mostaru, kao i za izgradnju drugih sportskih objekata u ukupnom iznosu 8,7 miliona KM. Također su, u iznosu 3,05 miliona KM, dodijeljena sredstva za sufinansiranje izgradnje sportsko-rekreativnog bazena u Bihaću, za sufinansiranje projekta izgradnje bazena u Mostaru, za sufinansiranje izgradnje zatvorenog bazena u Zenici te sufinansiranje izgradnje bazena na sarajevskoj Bembaši.
Ovim aktivnostima započetim su ocijenjena obećanja o institucionalnoj podršci razvoju amaterskog i školskog sporta, sponzorisanju učešća vrhunskih sportista na takmičenjima, a izdvajana su i sredstva za obnovu i modernizaciju sportskih dvorana, sportske infrastrukture, sportskih objekata i sportsko-rekreacionih centara.
Među obećanjima na kojima nisu zabilježene aktivnosti jesu ona o donošenju zakona koji bi omogućio investiranje u sportska društva. Također, nisu uvedeni garantovani prihodi i penzije za vrhunske sportaše, niti stipendije za individualne sportaše, te nisu osigurana sredstva za sport putem oporezivanja kladionica. Ova su obećanja, stoga, ocijenjena nezapočetim.
Neki od ključnih problema obrazovanja u FBiH, poput prakse “dvije škole pod jednim krovom”, i dalje ostaju neriješeni.
(Istinomjer.ba)