Plutajući otpad na rijeci Drini, tačnije na Drinskom jezeru kod Višegrada, ovih je dana tema i u svjetskim medijima. “Balkanska rijeka poznata po pejzažima koji oduzimaju dah postaje plutajuća deponija” svoj prilog na ovu temu naslovio je Sky News, dok je Euronews dodao i da se radi o “velikoj sramoti”.
Riječ je o višegodišnjem problemu, o kojem je Istinomjer pisao još u martu 2018. godine.
Tada je, nakon sastanka s ministricom za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske (RS) Srebrenkom Golić, načelnik Opštine Višegrad Mladen Đurević potvrdio da je gradska deponija veliki problem za opštinu te najavio sastanak ministara ekologije Crne Gore, Srbije i Republike Srpske nakon kojeg će se, kako je tada rečeno, “ozbiljnije pristupiti rješavanju problema gradske deponije i plutajućeg otpada na rijeci Drini”.
Golić je tom prilikom istakla da je resorno ministarstvo obnovilo ekološku dozvolu za Hidroelektranu (HE) Višegrad zato što su završene sve aktivnosti iz stare ekološke dozvole te da su novom ekološkom dozvolom obuhvaćene aktivnosti u pravcu rješavanja i plutajućeg otpada:
Novom ekološkom dozvolom obuhvaćene su još neke aktivnosti koje bi Hidroelektrana `Višegrad` trebalo da završi, a odnosiće se na čišćenje korita rijeke Drine, plutajućeg otpada, dok se ne riješi pitanje otpada koje dolazi iz Crne Gore i predstavlja smetnju za funkcionisanje same Hidroelektrane.
Srebrenka Golić, 12.3.2018.
Najavivši usvajanje plana rješavanja otpada za Republiku Srpsku, resorna ministrica dodala je da međunarodne organizacije, SIDA iz Švedske i UNDP, prave akcioni plan upravljanja otpadom te će biti poznato na koji će se način po regijama riješiti pitanje otpada, a da to ne bude preveliko opterećenje za lokalne zajednice.
Tadašnje obećanje načelnika Đurevića da će problemi gradske deponije u Višegradu i plutajućeg otpada biti riješeni ostala su neispunjena, a u međuvremenu se situacija nije izmijenila.
Izrada plana upravljanja otpadom Republike Srpske zvanično je počela 18.4.2018. godine.
Izjavivši tom prilikom da bi ranije usvojena Strategija upravljanja otpadom u Republici Srpskoj bez plana upravljanja bila “spisak lijepih želja”, Golić je kazala da se od plana upravljanja očekuje preciznije definisanje smjernica i konkretni koraci na realizaciji strateških ciljeva.
Plan upravljanja otpadom, uz Strategiju, unaprijediće upravljanje otpadom u Republici Srpskoj i upravljanje životnom sredinom u cjelini. Kroz proces izrade dokumenta trebalo bi i da ojačamo kapacitete za planiranje u oblasti upravljanja otpadom i time omogućiti napredak u dostizanju EU standarda u oblasti zaštite životne sredine i doprinijeti napretku Republike Srpske i BiH u procesu pristupanja EU.
Srebrenka Golić, 18.4.2018.
Izvor: Radio Sarajevo
Republički plan upravljanja otpadom 2019–2029. godina, koji predviđa da se u narednih deset godina poveća pokrivenost stanovništva uslugom sakupljanja i zbrinjavanja otpada, Vlada RS usvojila je krajem aprila 2020. godine.
Kako je tom prilikom navedeno iz resornog ministarstva, plan, između ostalog, sadrži analizu i ocjenu postojećeg stanja upravljanja otpadom u narednih deset godina – od osnovnih ciljeva upravljanja otpadom, programa prevencije nastanka otpada i očekivanih vrsta, količine i porijekla otpada koji će biti proizveden na teritoriji Republike Srpske, rasporeda budućih lokacija centara za upravljanje otpadom, pretovarnih stanica, deponija opasnog i neopasnog otpada, procjene ekonomskih i drugih instrumenata do mjere za podizanje svijesti u javnosti o značaju pravilnog upravljanja otpadom.
U navedenom dokumentu, kada je u pitanju plutajući otpad, kao mjesta većeg zagađenja životne sredine izdvojen je primjer plutajućeg otpada na rijeci Vrbas ispred HE Bočac te situacija na HE Višegrad.
Na mreži ispred HE Bočac se godišnje sakupi i sortira oko 10.000 m 3 otpada. Otpad sakupljen na mreži je sljedećeg sastava: 60% drvo niske kalorične vrijednosti (6.000 m 3 ), 35% plastična ambalaža (3.500 m 3 ) i 5% razni otpad (500 m 3 ). Od plastične ambalaže 55% je PET, a 45% polietilen i polipropilen. Količina ovog otpada iznosi oko 31,75 tona godišnje PET -a i 26,05 tona godišnje polietilena i polipropilena. Ostali neiskoristivi plutajući otpad, u količini od oko 100 m 3 , se deponuje u Mrkonjić Gradu. Slična situacija je i na HE Višegrad gdje se godišnje sakupi oko 1.500 tona plutajućeg otpada koji se deponuje.
Republički plan upravljanja otpadom 2019–2029. godina
U kontekstu deponovanja kako plutajućeg, tako i drugog otpada s teritorije opštine Višegrad, u Republičkom planu se podsjeća da je deponija u regiji Foča jedna od prvobitno planiranih regionalnih deponija koja još uvijek nije izgrađena te bi, prema planu, ovu deponiju koristilo 13 opština (Višegrad, Istočna Ilidža, Istočni Stari Grad, Istočno Novo Sarajevo, Kalinovik, Novo Goražde, Pale, Rogatica, Rudo, Sokolac, Trnovo, Foča i Čajniče), a procijenjena godišnja količina otpada iz ovih opština iznosila bi 38.000 tona.
Navedene opštine trenutno koriste svoje neuređene deponije.
Republički plan upravljanja otpadom 2019–2029. godina
Republički plan upravljanja otpadom 2019–2029. godina sadrži i kratkoročne i dugoročne ciljeve među kojima su navedeni i usaglašavanje pravnog okvira Republike Srpske s EU propisima, jačanje institucionalnog okvira upravljanja otpadom, prevencija nastanka otpada, unapređivanje sistema sakupljanja komunalnog otpada, sanacija i zatvaranje neuređenih i divljih deponija, kao i uspostavljanje regionalnih centara za upravljanje otpadom.
Već dugi niz godina Istinomjer se kontinuirano bavi ekološkim temama, uz poseban akcenat na probleme divljih, ali i gradskih deponija u Bosni i Hercegovini. Deponija Uborak kod Mostara, divlja deponija u Butmiru, deponija Šišeta kod Goražda, deponija medicinskog otpada kod Mrkonjić-Grada te slični problemi u Sarajevu, Višegradu, Tuzli ili Drvaru bili su predmet našeg interesovanja.
Međutim, kao što smo i u analizi “Čvrsti otpad u BiH – standardi daleko, a smeće blizu” još 2018. godine konstatovali, i danas, i pored zakona, strategija i planova za rješavanje problema odlaganja čvrstog otpada, stvari tapkaju u mjestu.
(Istinomjer.ba)