Ulaganja u RS su bila veća nego što to tvrdi Šarović

Komentarišući najave člana Predsjedništva BiH Milorada Dodika o skorim novim ulaganjima u Republiku Srpsku (RS), predsjednik Srpske demokratske stranke (SDS) i bivši ministar Vanjske trgovine BiH, Mirko Šarović iznio je tvrdnje o dosadašnjim stranim ulaganjima u tom entitetu.

Kako je objavljeno na zvaničnoj stranici SDS-a, Šarović je izjavio:

Svi pokazatelji pokazuju da smo u tom smislu najgori u regionu, a time najgori i u Evropi. (…) “Pokazatelji u 2018. godini npr. govore da od ukupnih stranih investicija u cijeloj BiH na Republiku Srpsku otpada svega 10 posto ili nevjerovatno mizernih 48 miliona KM, a slični su pokazatelji i u ostalim proteklim godinama.”

Mirko Šarović, 19. januar 2020.

Prema podacima Centralne banke BiH (CBBiH) u 2018. godini, u cijeloj zemlji, ostvaren je priliv direktnih stranih ulaganja u iznosu od 783.4 miliona KM. Godišnja direktna strana ulaganja redovno su tematizovana i na sjednicama entitetskih vlada, pa se tako u Informaciji o direktnim stranim ulaganjima koju je je Vlada FBiH usvojila u septembru 2019. godine navodi da se od 783,4 miliona KM evidentiranih direktnih stranih investicija u BiH na Federaciju BiH odnosi 477,2 miliona KM ili 60,91 posto.

Sa druge strane u Programu ekonomskih reformi RS za period od 2020. do 2022. godine, navodi se da je u 2018. godini u RS evidentirano 316,8 miliona neto stranih ulaganja, što iznosi oko 40 posto.

Koliko je direktnih stranih ulaganja u RS evidentirano u odnosu na cijelu BiH, od 2006. do 2018. godine, možete pogledati u tabeli ispod, gdje su korišteni podaci CBBiH, odnosno Vlade RS iz usvajanih Programa ekonomskih reformi u proteklim godinama.

Posljednji izvještaj UN-a o investicijama u svijetu daje pregled po specifičnim ekonomskim zonama, a BiH je svrstana u tranzicijske ekonomije Jugoistočne Evrope, zajedno sa Srbijom, Albanijom, Crnom Gorom i Sjevernom Makedonijom.

Prema tom izvještaju BiH je u 2018. godini imala priliv od 468 miliona dolara direktnih stranih investicija, dok je u 2017. godini priliv iznosio 448 miliona dolara. Procentualno, povećanje je u 2018. godini iznosilo tek 4,4% u odnosu na 2017. godinu. Najveći priliv investicija u posljednjih šest godina BiH je zabilježila u 2014. godini kada je on iznosio 550 miliona dolara. Izvještaj pokazuje i da je BiH najniže rangirana zemlja u pogledu priliva investicija na Balkanu. Već godinama lider je Srbija koja od 2013. godine ima priliv direktnih stranih ulaganja veći od 2 milijarde dolara, dok je i najmanja ekonomija regije prema broju stanovnika, Crna Gora, takođe godinama bolja od BiH. Čak i Sjeverna Makedonija koja je u 2017. godini imala duplo manji iznos investicija (205 miliona $), u 2018. godini imala priliv od 737 miliona dolara direktnih stranih investicija.

Iako je Bosna i Hercegovina na samom začelju po prilivu direktnih stranih ulaganjau, prema ovom izvještaju ipak nije najlošije rangirana zemlja u Evropi. Iznos direktnih stranih ulaganja u 2018. godini u Moldaviji je iznosio 228 miliona dolara što je duplo manje od evidentiranih ulaganja u BiH u istoj godini.

Osim toga, postoje i zemlje koje su mnogo razvijenije od BiH u kojima je ostvaren negativan skor u pogledu direktnih stranih ulaganja kao što su Island (-336 miliona $), Norveška (- 18.215 miliona $), Švicarska (-87.212 $), a tek 7 miliona više stranih ulaganja u 2018. godini nego u BiH, evidentirano je u Slovačkoj – 475 miliona $. Međutim treba reći da iznos koji npr. Švicarska investira u inostranstvo višestruko premašuje iznos evidentiranih stranih ulaganja u BiH tokom 2018. godine i iznosi 26.928 miliona $.

S obzirom na sve navedeno Istinomjer će tvrdnju Mirka Šarovića o odnosu direktnih stranih ulaganja unutar BiH sa početka teksta ocijeniti kao neistinitu.