U bh. javnosti su se u posljednjih nekoliko godina često mogla čuti različita, mahom netačna tumačenja Ustava BiH i tvrdnje da je “BiH sastavljena od dva entiteta – RS-a i FBiH” i “tri konstitutivna naroda – Srba, Hrvata i Bošnjaka”, do toga da je BiH “dejtonska tvorevina”. Pored toga, govorilo se o BiH kao “zajednici” i njenim “zajedničkim institucijama”, ali i o postojanju bosanskog jezika i njegovog naziva.
O tvrdnjama, mahom od funkcionera iz entiteta Republika Srpska, da je Bosna i Hercegovina “sastavljena od dva entiteta” – Republike Srpske i Federacije Bosne i Hercegovine, kao i od “tri konstitutivna naroda – Srba, Hrvata i Bošnjaka”, Istinomjer je pisao u više navrata, a svojevrsni šampion kada su u pitanju pomenute izjave je član Predsjedništva BiH i predsjednik SNSD-a Milorad Dodik, koji je ovog puta ustvrdio da Bosna i Hercegovina postoji na osnovu Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Sergej Lavrov odlično zna da Republika Srpska ima svoja zvanična obilježja koja koristi na osnovu ustava i zakona. Zbog čega bi ministar Lavrov problematizovao nešto što crpi uporište u Dejtonskom mirovnom sporazumu za čije poštovanje se zalaže Ruska Federacija, a na osnovu kojeg postoji i BiH.
Milorad Dodik, 15. 12. 2020.
Ipak, već prvi član Ustava BiH, kojim se definiše kontinuitet postojanja BiH, demantuje Dodikovu tvrdnju.
Republika Bosna i Hercegovina, čije je zvanično ime od sada “Bosna i Hercegovina”, nastavlja svoje pravno postojanje po međunarodnom pravu kao država, sa unutrašnjom strukturom modificiranom ovim Ustavom i sa postojećim međunarodno priznatim granicama. Ona ostaje država članica Ujedinjenih naroda i može kao Bosna i Hercegovina zadržati članstvo ili zatražiti prijem u organizacijama unutar sistema Ujedinjenih naroda, kao i u drugim međunarodnim organizacijama.
Istinomjer se sličnom tvrdnjom bavio u analizi “Za Novalića BiH “dejtonska tvorevina””, a povodom izjave premijera Federacije BiH Fadila Novalića da je Bosna i Hercegovina “dejtonska tvorevina”. U analizi “Ustav BiH je jasan u pogledu kontinuiteta postojanja BiH” Istinomjer je neistinitim ocijenio tvrdnje Narodne skupštine Republike Srpske iz novembra 2019. godine da je “Bosna i Hercegovina nastala Dejtonskim sporazumom i prema kojem je sastavljena od dva entiteta, Republike Srpske i Federacije BiH”.
Podsjećamo, BiH je nezavisnost od SFRJ proglasila 1. marta 1992. godine nakon održanog referenduma. Zemlje članice tadašnje Evropske zajednice su 6. aprila 1992. godine priznale Bosnu i Hercegovinu kao nezavisnu i suverenu državu, a dan kasnije to su učinile i Sjedinjene Američke Države, dok je BiH 22. maja 1992. godine postala članica organizacije Ujedinjenih naroda (UN).
U novembru 1995. godine, u vojnoj bazi Wright-Patterson u gradiću Daytonu, u američkoj državi Ohio, parafiran je Opći okvirni sporazum za mir u Bosni i Hercegovini, poznatiji kao Dejtonski mirovni sporazum, a ovim dokumentom zvanično je okončan rat u BiH koja je ovim sporazumom ustrojena kao država tri konstitutivna naroda i ostalih, i dva entiteta – Federacije BiH i Republike Srpske. Sporazum se sastoji od 11 aneksa, među kojima je i Aneks 4 – Ustav Bosne i Hercegovine. Njime je potvrđen suverenitet, teritorijalni integritet i neovisnost Bosne i Hercegovine kao države. Određeno je da se BiH sastoji od dva entiteta, Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske, i da je čine konstitutivni narodi, Bošnjaci, Hrvati i Srbi, zajedno sa ostalima. Propisane su nadležnosti BiH i entiteta, kao i odnosi između institucija BiH, ali i način izmjene Ustava BiH.
S obzirom na činjenicu da je Dejtonski mirovni sporazum potvrdio Bosnu i Hercegovinu kao samostalnu i suverenu državu koja je postojala i prije potpisivanja pomenutog sporazuma, Istinomjer će tvrdnju Milorada Dodika da Bosna i Hercegovina “postoji na osnovu Dejtonskog mirovnog sporazuma” ocijeniti neistinitom.
(Istinomjer.ba)