Premijer Republike Srpske Radovan Višković, tokom gostovanja u emisiji “Dosije” na Alternativnoj televiziji 11. novembra 2021. godine, iznio je tačne tvrdnje u pogledu ekonomskih pokazatelja entiteta čijom vladom predsjedava.
Naime, Višković je ustvrdio da je pokrivenost uvoza izvozom u RS tokom godina porasla sa 30% na 80%, te da je prosječna plata u ovom entitetu preko 1.000 KM:
Vjerujte mi, kad kao čovjek uzmem i pogledam sve ove činjenice i kad sa ljudima koji sa stanovišta struke posmatraju ove stvari, koji su neutralni u političkom i tako dalje, oni kažu ovo su fenomenalni rezultati. A onda, kad dođete u poziciju, čujete onu drugu stranu, uopšte neće da kažu, čekajte, a kako ste vi došli do toga da je pokrivenost uvoza izvozom 80%. U njihovo vrijeme bilo 30 i par procenata. Da je prosječna plata prešla 1.000 maraka.”
Radovan Višković, 11.11.2021.
https://youtu.be/JyFmVwd05wM?t=1247
Kako je to Višković i ustvrdio, procenat pokrivenosti uvoza izvozom u Republici Srpskoj u nekoliko godina za redom bio je ispod 40%. Radi se o periodu od 2001. do 2005. godine, kada je pokrivenost iznosila 35,3%, 26,1%, 26,8%, 31,2%, te 38,3%, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku.
Kao što je prikazano u tabeli iznad, procenat pokrivenosti uvoza izvozom u RS-u je vremenom uglavnom znatno rastao, te je za 2019. godinu iznosio 75,5%. Već u 2020. godini, u pojedinim mjesecima pokrivenost je bila iznad 80% (januar, septembar, oktobar i novembar).
Kada je u pitanju aktuelna godina, prema posljednjem mjesečnom statističkom pregledu Republičkog zavoda za statistiku, pokrivenost uvoza izvozom u septembru odgovarala je procentu od 80,4%, što potvrđuje Viškovićevu tvrdnju o aktuelnom spoljnotrgovinskom bilansu RS. Prosjek pokrivenosti uvoza izvozom u periodu januar–septembar 2021. godine iznosi 79,7%.
U nastavku je Višković iznio i podatak o prosječnoj plati u Republici Srpskoj, rekavši da ona iznosi preko 1.000 KM, što se ponovo ispostavilo kao tačno, budući da je prosječna plata nakon oporezivanja (neto plata) isplaćena u septembru 2021. godine iznosila 1.026 KM, a prosječna bruto plata isplaćena u septembru 2021. godine iznosila je 1.568 KM. U prvih devet mjeseci ove godine, prosjek prosječne plate u ovom entitetu iznosi 994 KM.
Vrijedi napomenuti i da se zbog obračuna bruto plata u RS od 1. septembra 2018. godine neto plata značajno povećala, s obzirom na to da od tada neoporezivi dijelovi plate radnika, poput toplog obroka, naknade za prevoz, regresa i drugih, ulaze u poresku osnovicu, što su za Istinomjer ranije ove godine pojasnili u Centru za politike i upravljanje (CPU):
Važno je naglasiti da u RS nema neoporezivih dijelova plate. Sa druge strane, lični odbitak radnika se povećao sa 200 KM na 300 KM, što u kontekstu zaposlenih znači minimalnu uštedu od 30 KM, koja se prikazuje kroz neto platu. Također, Vlada RS od 1. jula 2019. primjenjuje i podsticaje za povećanje plata kroz Zakon o podsticajima u privredi RS – poslodavci su podstaknuti da povećanjem neto primanja radnicima sebi omoguće povrat uplaćenih doprinosa na iznos povećanja plate. Poslodavci su ostvarivali prava na sredstva iz povećanja plata u rasponu od minimalca do 550 KM, i to – pravo na povrat 30 posto plaćenih doprinosa na povećanje plate. Za plate više od 550 KM ostvarivali su pravo povrata od 70 posto plaćenih doprinosa na iznos povećanja plate.
Timur Abaspahić, 30.6.2021.
S obzirom na to da podaci Republičkog zavoda za statistiku odgovaraju konstataciji Radovana Viškovića da pokrivenost uvoza izvozom iznosi 80%, te da je prosječna plata u ovom entitetu preko 1.000 KM, Istinomjer tvrdnje Radovana Viškovića ocjenjuje istinitima.
(Istinomjer.ba)