Nakon što je saslušana u Tužilaštvu BiH u okviru istrage koja je pokrenuta protiv više osoba iz Republike Srpske zbog sumnje da su počinili krivično djelo napada na ustavni poredak, ministrica finansija Republike Srpske (RS) Zora Vidović dala je izjavu o predmetu svog iskaza.
Kako je rekla novinarima/kama nakon saslušanja, u Tužilaštvu je pojasnila da su svi posljednji potezi povučeni u RS u skladu sa Ustavom, ali je iznjela i tvrdnju da su tokom ranijeg perioda nadležnosti “oduzete” od RS.
Republika Srpska želi da radi i da donosi svoje propise u skladu sa Ustavom Bosne i Hercegovine. Ove nadležnosti koje su nam oduzete želimo da se vrate jer i to je u skladu sa Ustavom BiH. U Ustavu BiH je navedeno koje su nadležnosti BiH, a sve ostalo su nadležnosti RS.
Zora Vidović, 18.1.2022.
Istinomjer je nedavno u opširnoj analizi pisao kako su pojedine zakone, čijim je usvajanjem izvršen “prenos nadležnosti” sa entitetskog na državni nivo, u značajnoj mjeri podržavali upravo zastupnici/e i delegati/kinje iz Republike Srpske.
Među brojnim zakonima koje su u oba doma Parlamentarne skupštine BiH (PSBiH) podržavali zastupnici/e i delegati/kinje političkih partija iz RS našli su se i Zakon o visokom sudskom i tužilačkom vijeću BiH, Zakon o parničnom postupku pred Sudom BiH, Zakon o izvršenju krivičnih sankcija, pritvora i drugih mjera BiH, Zakon o državljanstvu BiH, Zakon o Državnoj graničnoj službi Bosne i Hercegovine, Zakon o graničnoj kontroli, Zakon o Državnoj agenciji za istrage i zaštitu, Zakon o Direkciji za koordinaciju policijskih tijela i o agencijama za podršku policijskoj strukturi BiH, Zakon o postupku indirektnog oporezivanja, Zakon o postupku prinudne naplate indirektnih poreza, Zakon o Upravi za indirektno oporezivanje, Zakon o akcizama u BiH, Zakon o porezu na dodanu vrijednost, Zakon o službi u Oružanim snagama BiH, ali i drugi zakoni.
U pogledu tvrdnje da je “u Ustavu BiH navedeno koje su nadležnosti BiH”, a da su “ostalo nadležnosti RS”, Istinomjer podsjeća da stav (1) člana III Ustava BiH kao nadležnosti institucija Bosne i Hercegovine navodi sljedeće stavke:
a) Vanjska politika; b) Vanjskotrgovinska politika; c) Carinska politika; d) Monetarna politika, kao što je predviđeno članom VII; e) Finansiranje institucija i međunarodnih obaveza Bosne i Hercegovine; f) Politika i regulisanje pitanja imigracije, izbjeglica i azila; g) Provođenje međunarodnih i međuentitetskih krivičnopravnih propisa, uključujući i odnose sa Interpolom; h) Uspostavljanje i funkcionisanje zajedničkih i međunarodnih komunikacijskih sredstava; i) Regulisanje međuentitetskog transporta. j) Kontrola vazdušnog saobraćaja.
Ustav definiše i nadležnosti entiteta, pa je tako u stavu (2) istog člana, između ostalog, navedeno da “entiteti imaju pravo da uspostavljaju posebne paralelne odnose sa susjednim državama, u skladu sa suverenitetom i teritorijalnim integritetom Bosne i Hercegovine”, kao i da “svaki entitet može također sklapati sporazume s državama i međunarodnim organizacijama uz saglasnost Parlamentarne skupštine”.
Ipak, u stavu (5) člana III spominju se i dodatne nadležnosti, pa je tako precizirano da BiH može preuzeti nadležnosti s entiteta ukoliko bude saglasnosti za tako nešto:
Bosna i Hercegovina će preuzeti nadležnost u onim stvarima u kojima se o tome postigne saglasnost entiteta; stvarima koje su predviđene u Aneksima 5 – 8 Opšteg okvirnog sporazuma; ili koje su potrebne za očuvanje suvereniteta, teritorijalnog integriteta, političke nezavisnosti i međunarodnog subjektiviteta Bosne i Hercegovine, u skladu sa podjelom nadležnosti među institucijama Bosne i Hercegovine. Dodatne institucije mogu biti uspostavljene prema potrebi za vršenje ovih nadležnosti.
Zakoni koje smo spomenuli u prvom dijelu teksta upravo su primjer primjene ovog dijela Ustava BiH, te su nadležnosti, suprotno tvrdnji Zore Vidović, sa nivoa entiteta na državni nivo prenesene u skladu sa Ustavom BiH. U skladu sa Ustavom su doneseni i brojni zakoni, ali i uspostavljane institucije na državnom nivou, što su svojevremeno podržavali i predstavnici/e političkih partija iz RS u PSBiH. Istinomjer će zbog toga tvrdnju da su “nadležnosti oduzete od RS” ocijeniti kao neistinitu.
(Istinomjer.ba)