Predsjednica Republike Srpske (RS), Željka Cvijanović u izjavi od 25. augusta 2020. godine iznijela je netačnu tvrdnju da je Srbija garant Dejtonskog sporazuma.
Cvijanović, koja je u svojstvu potpredsjednice SNSD-a prisustvovala potpisivanju sporazuma podrške kandidatu SNSD-a Vedranu Đurđeviću u Šamcu, za medije je govorila i o odnosima Republike Srbije i RS pri tom ponovivši neistinu koja je tokom godina više puta demantovana.
Ugodno je znati da Republika Srpska ima Srbiju za partnera, Srbiju kojoj može da se obrati, koja će pomoći u rješavanju problema i da ima Srbiju koja će voditi računa o Srpskoj i koja ima takvu formalno-pravnu obavezu kao potpisnik i garant Dejtonskog sporazuma, ali i na osnovu Sporazuma o specijalnim paralelnim vezama koje su proistekle iz Dejtonskog sporazuma.
Željka Cvijanović, 25. august 2020.
U javnosti su često iznošene neutemeljene i netačne tvrdnje o svojstvu i ulozi Bosni i Hercegovini susjednih država koje su učestovale u mirovnim pregovorima 1995. godine, a koji su rezultirali potpisivanjem Opšeg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini. Istinomjer, ali i drugi mediji, pisali su o tome u nekoliko navrata.
Podsjećamo, mirovni Sporazum u Dejtonu potpisale su tadašnje Republika Bosna i Hercegovina, Savezna Republika Jugoslavija i Republika Hrvatska, dok su Evropska unija, Francuska Republika, Savezna Republika Njemačka, Ruska Federacija, Ujedinjeno Kraljevstvo i Sjedinjene Američke Države bile zemlje-svjedoci.
Sama riječ “garant” se i ne spominje u Dejtonskom mirovnom sporazumu, te se u tom kontekstu koristi izraz “svjedoci”. Srbija i Hrvatska su “potpisnice”, “sudionice” i “strane”, ali nisu ni “svjedoci” ni “garant”. Nakon sklapanja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH uspostavljeno je Vijeće za provedbu mira (PIK) koje se sastoji od 55 zemalja i organizacija čiji je cilj osigurati međunarodnu podršku za provedbu Sporazuma, dok je Ured visokog predstavnika za BiH (OHR) ovlaštena institucija za provedbu “civilnih aspekata mirovnoga rješenja” u skladu sa Aneksom X Dejtonskog mirovnog sporazuma.
S tim u vezi, OHR je 2017. godine istakao da Republika Srbija jeste preuzela određene obaveze, među kojima su i poštivanje suverene jednakosti i izbjegavanje bilo kakvih aktivnosti koje bi bile usmjerene protiv nezavisnosti Bosne i Hercegovine.
Potpisivanjem Općeg okvirnog sporazuma za mir, Savezna Republika Jugoslavija, čija je Srbija pravna sljednica, preuzela je određene obaveze. Između ostalog, obavezala se na puno poštivanje suverene jednakosti i izbjegavanje bilo kakvih aktivnosti koje bi bile usmjerene protiv nezavisnosti Bosne i Hercegovine, te je prihvatila da promovira i poštuje obaveze koje proizlaze iz Aneksa 4, tj. Ustava Bosne i Hercegovine.
Saopštenje OHR, 17. novembar 2017.
Uzimajući u obzir sve navedeno, tvrdnju Željke Cvijanović da je Republika Srbija garant Dejtonskog sporazuma Istinomjer ocjenjuje neistinitom.
(Istinomjer.ba)