Predsjedavajući Doma naroda Parlamenta Federacije Bosne i Hercegovine Tomislav Martinović (HDZ BiH) gostovao je na Radio-televiziji Herceg-Bosne 6. oktobra 2023. godine, a tokom gostovanja komentarisao je proces integracija BiH u Evropsku uniju, iznijevši pritom i neutemeljenu tvrdnju.
Naime, Martinović je izjavio da će u decembru ove godine BiH dobiti odgovor na pitanje da li je aktivirala Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju:
Ono što mi očekujemo, a to je sjednica Evropskog vijeća u 12. mjesecu, negdje sredinom 12. mjeseca ove godine, koja će nam na neki način pružiti odgovor jesmo li to mi aktivirali Ugovor o stabilizaciji i pridruživanju i hoćemo li napokon krenuti otvarati pregovaračka poglavlja.
Tomislav Martinović, 6.10.2023.
Politika Evropske unije prema zemljama Zapadnog Balkana definisana je u okviru Procesa stabilizacije i pridruživanja (PSP), koji je Evropska komisija pokrenula u maju 1999. godine. Napredak u procesu stabilizacije i pridruživanja dovodi do uspostavljanja ugovornog odnosa između zemlje i EU poznatog kao Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP).
Kako navode iz Direkcije za evropske integracije BiH, SSP se potpisuje na neodređeno vrijeme, a uz pridruživanje sadrži elemente sigurnosne, političke i ekonomske stabilizacije, kao i element regionalne saradnje. Od zemlje potpisnice zahtijeva se da postepeno prilagođava svoje zakonodavstvo pravnoj stečevini Evropske unije (Acquis communautaire) i uspostavlja zonu slobodne trgovine s Evropskom unijom.
SSP između evropskih zajednica i njihovih država članica, s jedne strane, i Bosne i Hercegovine, s druge strane, potpisan je u Luksemburgu 16. juna 2008. godine, a stupio je na snagu 1. juna 2015. godine, suprotno konstataciji Tomislava Martinovića da će potencijalno biti aktiviran tek u decembru 2023. godine.
Na usvajanje SSP-a u Predsjedništvu BiH čekalo se nekoliko mjeseci zbog mišljenja predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika da bi Republika Srpske njegovom adaptacijom “pretrpjela ogromne gubitke”, a BiH bi “izgubila 81 milion evra svojih izvornih prihoda”, nakon čega je tadašnji član Predsjedništva BiH Mladen Ivanić izjavio da neće glasati za adaptaciju SSP-a “dok ne dobije pozitivan stav institucija Republike Srpske”.
Oko godinu nakon stupanja na snagu Sporazuma, Predsjedništvo BiH je na telefonskoj sjednici održanoj 15. jula 2016. godine usvojilo adaptaciju SSP-a.
Evropska komisija i Bosna i Hercegovina su 18. jula 2016. godine parafirale Protokol o adaptaciji SSP-a, kojim su predviđene tehničke prilagodbe trgovinskog dijela odredbi SSP-a vezano za izvoz iz BiH na tržište EU i izvoz EU u BiH, uzimajući u obzir pristupanje Hrvatske EU 2013. godine.
Shodno navedenom, tvrdnju Tomislava Martinovića da će sjednica Evropskog vijeća u decembru ove godine “pružiti odgovor jesmo li to mi aktivirali Ugovor o stabilizaciji i pridruživanju” Istinomjer ocjenjuje neutemeljenom.
(Istinomjer.ba)