Član Predsjedništva Bosne i Hercegovine i lider SNSD-a Milorad Dodik bio je gost emisije “Telering” na RTRS-u 17. marta 2021. godine i tom prilikom je iznio niz netačnih tvrdnji o Republici Srpskoj kao nezavisnoj državi, te o broju ministarstava u Vijeću ministara BiH, predviđenih Ustavom Bosne i Hercegovine.
Govoreći o planovima za grad Banju Luku, Milorad Dodik istakao je da Vlada Republike Srpske planira pomoći izgradnju koncertne dvorane u ovom gradu jer “Republika Srpska kao država mora da ima sve institucije koje manifestuju to i pokazuju tu državu”.
Danas sam zatražio od službi u Vladi da mi dostave informaciju vezano za izgradnju koncertne dvorane ovde u Banjaluci, za šta smo u ranijem periodu obezbedili već deset miliona maraka i trebali bi da to krenemo da gradimo. Neko će reći “a zašto sada, korona, kriza i tako dalje”… Republika Srpska kao država mora da ima sve institucije koje manifestuju to i pokazuju tu državu.
Milorad Dodik, 17. 3. 2021.
Podsjećamo, u Ustavu Bosne i Hercegovine, u članu 3, navodi se da se država “Bosna i Hercegovina sastoji od dva entiteta: Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske”, a da Republika Srpska nije država govori i član 1. Ustava Republike Srpske, u kojem se navodi da je RS “jedinstven i nedjeljiv ustavno-pravni entitet” u Bosni i Hercegovini.
Republika Srpska je jedinstven i nedjeljiv ustavno-pravni entitet. (…) Republika Srpska je jedan od dva ravnopravna entiteta u Bosni i Hercegovini.
Ustav Republike Srpske, član 1.
Nešto kasnije, Dodik je iznio još jednu netačnu tvrdnju:
Srbi koji su formirali nezavisnu državu Republiku Srpsku su prihvatili u Dejtonu da tu svoju nezavisnost ugrade u neku složenu Bosnu i Hercegovinu.
Milorad Dodik, 17. 3. 2021.
Republika Srpska je proglašena 9. januara 1992. godine, kada je Skupština Republike srpskog naroda donijela “Deklaraciju o proglašenju Srpske Republike”. Postupak o ocjeni ustavnosti “proglašenja Republike Srpske” od 9. 1. 1992. godine pred Ustavnim sudom Republike Bosne i Hercegovine pokrenut je 28. septembra 1992. godine i deklaracija od 9. januara, kao i “Ustav Srpske republike Bosne i Hercegovine”, također iz februara iste godine, proglašeni su neustavnim 8. oktobra 1992. godine, prenosi Al Jazeera Balkans.
Da Republika Srpska nije bila nezavisna država, govori i međunarodno priznanje Republike Bosne i Hercegovine.
Podsjećamo, BiH je nezavisnost od SFRJ proglasila 1. marta 1992. godine nakon održanog referenduma. Zemlje članice tadašnje Evropske zajednice su 6. aprila 1992. godine priznale Bosnu i Hercegovinu kao nezavisnu i suverenu državu, a dan kasnije to su učinile i Sjedinjene Američke Države, dok je BiH 22. maja 1992. godine postala članica organizacije Ujedinjenih naroda (UN).
U novembru 1995. godine, u vojnoj bazi Wright-Patterson u gradiću Dayton, u američkoj državi Ohio, parafiran je Opći okvirni sporazum za mir u Bosni i Hercegovini, poznatiji kao Dejtonski mirovni sporazum, a ovim dokumentom zvanično je okončan rat u BiH koja je ovim sporazumom ustrojena kao država tri konstitutivna naroda i ostalih, te dva entiteta – Federacije BiH i Republike Srpske. Sporazum se sastoji od 11 aneksa, među kojima je i Aneks 4 – Ustav Bosne i Hercegovine. Njime je potvrđen kontinuitet postojanja, suverenitet, teritorijalni integritet i neovisnost Bosne i Hercegovine kao države. Određeno je da se BiH sastoji od dva entiteta, Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske, i da je čine konstitutivni narodi: Bošnjaci, Hrvati i Srbi, zajedno sa ostalima. Propisane su nadležnosti BiH i entiteta, kao i odnosi između institucija BiH, ali i način izmjene Ustava BiH.
Pred sami kraj gostovanja, lider SNSD-a osvrnuo se na Ustav BiH, te iznio netačnu tvrdnju o broju ministarstava predviđenih Ustavom BiH.
Samo izvorni Dejton. Kako je slovom napisano u Ustavu. Tri ministarstva, jel’ tako? Tri ministarstva Savjeta ministara.
Milorad Dodik, 17. 3. 2021.
U kontekstu tvrdnji da je Ustavom BiH predviđeno da postoje tri ministarstva u Vijeću ministara Bosne i Hercegovine, Istinomjer podsjeća da se sličnom neistinitom tvrdnjom bavio i ranije u analizi “Ustavom BiH nije određeno da BiH ima samo tri ministra”.
Uvidom u Ustav Bosne i Hercegovine nigdje nije moguće pronaći član u kojem se navodi da Bosna i Hercegovina “ima tri ministra”.
Tako se u članu V, stav (4), koji se odnosi na Vijeće ministara BiH (VMBiH), govori o imenovanju i odgovornostima VMBiH, te se navodi i da će “predsjedavajući imenovati ministra vanjskih poslova, ministra vanjske trgovine i druge ministre po potrebi”, što implicira da broj ministara u VMBiH iznosi više od tri.
Član V, stav (4) poziva se i na član III Ustava, te se u njemu navodi da je Vijeće ministara odgovorno i za provođenje politike i odluka Bosne i Hercegovine u oblastima koje definišu njegovi stavovi 1, 4 i 5.
U stavu (1) člana III Ustava BiH tako se kao nadležnosti institucija Bosne i Hercegovine navode:
Član III
Nadležnosti institucija Bosne i HercegovineSljedeća pitanja su u nadležnosti institucija Bosne i Hercegovine:
a) Vanjska politika.
b) Vanjskotrgovinska politika.
c) Carinska politika.
d) Monetarna politika, kao što je predviđeno članom VII.
e) Finansiranje institucija i međunarodnih obaveza Bosne i Hercegovine.
f) Politika i regulisanje pitanja imigracije, izbjeglica i azila.
g) Provođenje međunarodnih i međuentitetskih krivičnopravnih propisa, uključujući i odnose sa Interpolom.
h) Uspostavljanje i funkcionisanje zajedničkih i međunarodnih komunikacijskih sredstava.
i) Regulisanje međuentitetskog transporta.
j) Kontrola vazdušnog saobraćaja.
Iz navedenog člana jasno je da, s obzirom na nadležnosti institucija, Bosna i Hercegovina može imati više od tri ministarstva pri Vijeću ministara BiH.
Svakako treba spomenuti i član 3. stav (5) Ustava BiH, koji se odnosi na dodatne nadležnosti, a na osnovu kojeg su formirana postojeća ministarstva u Vijeću ministara BiH, te na osnovu kojeg se mogu formirati i agencije na državnom nivou.
5. Dodatne nadležnosti:
a) Bosna i Hercegovina će preuzeti nadležnost u onim stvarima u kojima se o tome postigne saglasnost entiteta; stvarima koje su predviđene u Aneksima 5 – 8 Opšteg okvirnog sporazuma; ili koje su potrebne za očuvanje suvereniteta, teritorijalnog integriteta, političke nezavisnosti i međunarodnog subjektiviteta Bosne i Hercegovine, u skladu sa podjelom nadležnosti među institucijama Bosne i Hercegovine. Dodatne institucije mogu biti uspostavljene prema potrebi za vršenje ovih nadležnosti.
b) U periodu od 6 mjeseci od stupanja na snagu ovoga Ustava, entiteti će početi pregovore s ciljem uključivanja i drugih pitanja u nadležnost institucija Bosne i Hercegovine, uključujući korištenje izvora energije, i zajedničke privredne projekte.
Istina je da je Vijeće ministara BiH u svom prvom i drugom sazivu iz 1996-1998. i 1998-2000. godine u svom sastavu imalo samo tri ministarstva, i to Ministarstvo vanjskih poslova, Ministarstvo za civilne poslove i komunikacije, te Ministarstvo za vanjsku trgovinu i ekonomske odnose, no već od trećeg saziva VMBiH imao je šest ministarstava u svom sastavu. Pored postojeća tri, od 2000. godine u sastavu VMBiH bili su i Ministarstvo za trezor institucija BiH, Ministarstvo za ljudska prava i izbjeglice, te Ministarstvo za evropske integracije. Od 2002. godine u sastavu VMBiH je i Ministarstvo sigurnosti BiH, kao i Ministarstvo komunikacija i prometa. Od 2007. godine u sastavu VMBiH su i Ministarstvo pravde i Ministarstvo odbrane. U trenutnom sazivu Vijeća ministara BiH je devet ministarstava, i to: Ministarstvo vanjskih poslova, Ministarstvo sigurnosti, Ministarstvo odbrane, Ministarstvo finansija i trezora, Ministarstvo pravde, Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa, Ministarstvo komunikacija i prometa, Ministarstvo za ljudska prava i izbjeglice i Ministarstvo civilnih poslova.
Iz navedenog je jasno da niti jedna od tri iznesene tvrdnje – o Republici Srpskoj kao državi ili nezavisnoj državi koja je svoju nezavisnost ugradila “u neku složenu Bosnu i Hercegovinu”, te da je u Ustavu BiH napisano da postoje tri ministarstva u Vijeću ministara BiH, nisu tačne.
S tim u vezi, Istinomjer pomenute tvrdnje Milorada Dodika ocjenjuje neistinitim.
(Istinomjer.ba)