Zamjenik predsjedavajućeg Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine BiH (PSBiH) Nebojša Radmanović gostovao je na televiziji N1 15. oktobra 2021. godine i tom prilikom govorio o prenosu nadležnosti s entitetskih na državne institucije, odnosno ustavnoj kategorizaciji ovog čina.
Naime, Radmanović je izjavio da su nadležnosti s entiteta Republika Srpska na državni nivo vlasti prenesene “mimo Ustava”:
Suština je u prenošenju nadležnosti mimo Ustava Bosne i Hercegovine i ono što mi tražimo iz SNSD-a jeste povrat toga.
Nebojša Radmanović, 15.10.2021.
Ustav Bosne i Hercegovine, u članu III, “Nadležnosti i odnosi između institucija Bosne i Hercegovine i entiteta”, definiše nadležnosti državnog nivoa vlasti, entiteta, pravni poredak i nadležnosti institucija, koordinaciju te dodatne nadležnosti.
U stavu (1) člana III, kao nadležnosti institucija Bosne i Hercegovine navedena su sljedeća pitanja: “a) Vanjska politika; b) Vanjskotrgovinska politika; c) Carinska politika; d) Monetarna politika, kao što je predviđeno članom VII; e) Finansiranje institucija i međunarodnih obaveza Bosne i Hercegovine; f) Politika i regulisanje pitanja imigracije, izbjeglica i azila; g) Provođenje međunarodnih i međuentitetskih krivičnopravnih propisa, uključujući i odnose sa Interpolom; h) Uspostavljanje i funkcionisanje zajedničkih i međunarodnih komunikacijskih sredstava; i) Regulisanje međuentitetskog transporta. j) Kontrola vazdušnog saobraćaja.”
Ustav definiše i nadležnosti entiteta, pa je tako u stavu (2) istog člana, između ostalog, istaknuto da “entiteti imaju pravo da uspostavljaju posebne paralelne odnose sa susjednim državama, u skladu sa suverenitetom i teritorijalnim integritetom Bosne i Hercegovine”, kao i da “svaki entitet može također sklapati sporazume s državama i međunarodnim organizacijama uz saglasnost Parlamentarne skupštine”.
Međutim, u stavu (5) člana III spominju se i dodatne nadležnosti, pa je tako precizirano da BiH može preuzeti nadležnosti s entiteta ukoliko bude saglasnosti za tako nešto:
Bosna i Hercegovina će preuzeti nadležnost u onim stvarima u kojima se o tome postigne saglasnost entiteta; stvarima koje su predviđene u Aneksima 5 – 8 Opšteg okvirnog sporazuma; ili koje su potrebne za očuvanje suvereniteta, teritorijalnog integriteta, političke nezavisnosti i međunarodnog subjektiviteta Bosne i Hercegovine, u skladu sa podjelom nadležnosti među institucijama Bosne i Hercegovine. Dodatne institucije mogu biti uspostavljene prema potrebi za vršenje ovih nadležnosti.
Kao primjer ove prakse može poslužiti Zakon o odbrani BiH, kojim su formirane Oružane snage BiH, a koji je usvojila PSBiH na sjednici Predstavničkog doma, održanoj 28. septembra 2005. godine, i na sjednici Doma naroda, održanoj 5. oktobra 2005. godine. U zaglavlju Zakona navodi se da je donesen “na osnovu člana III. 5. a) i IV.4. a) Ustava Bosne i Hercegovine”.
Dakle, nijedna nadležnost s entitetskog na državni nivo nije prenesena “mimo Ustava Bosne i Hercegovine”, kako je to rekao Nebojša Radmanović. U skladu s tim, Istinomjer njegovu tvrdnju ocjenjuje kao neistinitu.
(Istinomjer.ba)