Policijski službenici u Kantonu Sarajevo mogu kazniti prekršioce u saobraćaju na osnovu snimaka s društvenih mreža, ali pooštravanje kaznene politike nije kantonalna ingerencija, već je to u ingerenciji viših nivoa vlasti.
Redžo Lemezan, zastupnik u Skupštini Kantona Sarajevo, gostovao je 28. marta 2024. godine u programu Televizije Sarajevo. Voditelj je prokomentarisao da se svaki dan na društvenim mrežama mogu vidjeti objavljeni snimci brze vožnje po Sarajevu te je upitao da li je rješenje da se kazne povećaju, na što je Lemezan odgovorio potvrdno. Pri tome, Lemezan je ustvrdio da to nije u ingerenciji kantonalne Skupštine, kao i da policija pronalazi one koji objavljuju snimke prekršaja na društvenim mrežama.
Vidimo da je ta neka bahata vožnja sve više i više popularnija i kačenje snimaka iste. Policija, kada god okači neko, koliko sam shvatio, onda stvarno pronađe ko je to uradio i kazni onoliko koliko je to predviđeno zakonom, međutim, mi imamo sigurno jednu blagu kaznenu politiku, koju treba državni nivo pooštriti, s obzirom da Kanton Sarajevo to ne može uraditi, nije u našim ingerencijama, u Skupštini Kantona Sarajevo, već u drugim parlamentima.
Redžo Lemezan, 28.3.2024.
Na upit Istinomjera, iz Uprave policije odgovorili su da policijski službenici Uprave policije MUP-a Kantona Sarajevo “razmatraju dostavljene snimke saobraćajnih prekršaja dostavljenih e-mailom, jer se tim snimcima policijskim službenicima ukazuje na počinioce prekršaja, sporne saobraćajnice i mjesta, gdje dolazi do vršenja prekršaja.”
Prekršajni postupak za počinjeni prekršaj iz oblasti ZOOBS-a na putevima u Bosni i Hercegovini najčešće se pokreće u slučaju kada je prekršaj utvrđen neposrednim opažanjem od strane ovlaštene osobe, na osnovu podataka dobijenih upotrebom uređaja za nadzor i mjerenje od strane ovlaštenog organa (policijskog, inspekcijskog), a koji je baždaren i verifikovan od strane nadležnog organa mjeriteljstva u Bosni i Hercegovini.
Uprava policije MUP-a KS, 15.4.2024.
U odgovoru Uprave policije navedeno je da se odgovornost okrivljenog najčešće dokazuje pozivanjem svjedoka koji su prijavili prekršaj i dostavili snimak te suočavanjem okrivljenog i svjedoka koji je sačinio snimak pred nadležnim sudom. Tokom 2024. godine, policijski službenici Jedinice za saobraćaj pokrenuli su prekršajni postupak protiv devet osoba.
Javnosti su poznata tri takva slučaja kažnjavanja: jedan u januaru 2024. godine, jedan u martu i jedan početkom aprila 2024. godine.
U odgovoru, Uprava policije navela je da se postupak za prekršaje iz oblasti Zakona o osnovama bezbjednosti saobraćaja na putevima u Bosni i Hercegovini najčešće pokreće u slučaju kada je prekršaj utvrđen neposrednim opažanjem.
Zakoni (ne) nude rješenja
Tačna je Lemezanova tvrdnja da se na nivou kantona ne može mnogo toga učiniti. Zakonom o uređenju saobraćaja na području KS uređuju se organizacija i upravljanje saobraćaja u ovom kantonu, dok se Zakonom o prekršajima protiv javnog reda i mira utvrđuju prekršaji protiv javnog reda i mira i prekršajne sankcije koje se izriču počiniocima prekršaja.
U saobraćajnoj nesreći koja se desila 26. maja 2023. godine smrtno je stradala Azra Spahić, a krajem juna, Alma Suljić podlegla je povredama zadobijenim u istoj nesreći.
Nakon saobraćajne nesreće, Vlada Kantona Sarajevo predložila je izmjene i dopune Zakona o osnovama bezbjednosti saobraćaja na putevima u Bosni i Hercegovini, kao i Zakona o prekršajima Federacije BiH, te ih uputila Ministarstvu komunikacija i prometa Bosne i Hercegovine i Federalnom ministarstvu pravde.
Na portalu Javna rasprava objavljena je iscrpna analiza zakona koji uređuju oblast sigurnosti saobraćaja u Bosni i Hercegovini i državama u okruženju.
Zakon o osnovama sigurnosti saobraćaja na putevima u BiH isključivo propisuje novčane kazne za učinjene prekršaje u saobraćaju za pravna i fizička lica te zaštitne mjere upravljanja motornim vozilom i kaznene bodove.
“Bahatu vožnju”, kako ju je Lemezan nazvao, domaći zakoni ne prepoznaju. S druge strane, vrijedi spomenuti da su Srbija i Hrvatska zakonski definisale i nasilničku/obijesnu vožnju, odnosno vožnju u kojoj se krše propisi bez pokazivanja obzira prema bezbjednosti ostalih učesnika/ca u saobraćaju.
Kazna za nasilnu vožnju u srbijanskom zakonodavstvu može biti privremeno isključivanje iz saobraćaja, ali i kazna zatvora između 30 i 60 dana, dok se u Hrvatskoj može izreći kazna i do tri godine zatvora. Ukoliko osoba uzrokuje saobraćajnu nesreću, kazne su još oštrije.
S obzirom na to da policijski službenici Uprave policije MUP-a Kantona Sarajevo djeluju na počinjene saobraćajne prekršaje na osnovu objavljenih snimaka te da određivanje kaznene politike nije kantonalna ingerencija, Istinomjer tvrdnje Redže Lemezana ocjenjuje istinitim.
(Istinomjer.ba)