Propisane kazne za krivično djelo “Sprečavanje održavanja izbora i glasanja” variraju od novčanih do kazne zatvora do tri godine, a Krivičnim zakonikom Republike Srpske zastara za ovo krivično djelo je deset godina.
Zastupnik u Parlamentarnoj skupštini Bosne i Hercegovine Jasmin Imamović (SDP BiH) govorio je o održavanju prijevremenih izbora za predsjednika Republike Srpske (RS) tokom svog gostovanja na Televiziji Sarajevo 27. augusta 2025. godine. Tada je naveo da postoje krivični propisi koji se tiču ometanja izbora.
Zatim će vjerovatno pokušati Dodikovi ljudi da onemogućavaju izbore. Ja bih volio tu da upozorim neke ljude mnogo mlađe od mene, pred kojima je, nadamo se, dugi život, da je teško krivično djelo ometanje izbora (…). Možda neće biti žrtve krivičnog gonjenja u narednih nekoliko mjeseci, ali zastara je 20 i više godina.
Jasmin Imamović, 27.8.2025.
Istinomjer je tražio pojašnjenje ove tvrdnje, a Imamović je u odgovoru naveo da se referirao na krivična djela koja se tiču ometanja izbora koja su propisana u Krivičnom zakonu BiH, kao i Krivičnom zakoniku RS. Njegov odgovor možete pročitati ovdje.
Krivičnim zakonikom RS propisana su krivična djela protiv izbornih prava, koja uključuju i krivično djelo “Sprečavanje održavanja izbora i glasanja”, za koje je propisano nekoliko kazni, uključujući novčane ili kazne zatvora do tri godine.
Ko silom, ozbiljnom prijetnjom ili na drugi protivpravan način spriječi ili onemogući održavanje izbora ili glasanja, ili ko na isti način spriječi ili onemogući utvrđivanje ili objavljivanje rezultata glasanja, kaznit će se novčanom kaznom ili kaznom zatvora do dvije godine.
Ako je djelo iz stava 1. ovog člana učinjeno organizovano ili u dvije ili više izbornih jedinica, učinilac će se kazniti novčanom kaznom ili kaznom zatvora do tri godine.
Krivični zakonik RS, član 215.
S druge strane, poglavlje “Krivična djela protiv slobode i integriteta glasanja” Krivičnog zakona BiH definira krivična djela koja, između ostalog, uključuju uskraćivanje biračkog prava, tajnosti glasanja i prava kandidiranja, izborne prevare i prevare pri glasanju, povredu procesa imenovanja i slično. Kazne za ova krivična djela variraju od tri mjeseca do pet godina, pri čemu za određena krivična djela može biti izrečena i novčana kazna. Ipak, Krivični zakon BiH ne definira krivično djelo ometanja izbornog procesa.
Važno je istaći da u krivičnim zakonima na nivou BiH i RS ne postoji definicija teškog krivičnog djela, već se ona razlikuju po težini kazne. Krivična djela protiv izbornog procesa obično se klasificiraju kao ona srednje težine, s obzirom na to da predviđene kazne nisu duže od pet godina.
U slučaju Krivičnog zakonika RS, krivično djelo smatra se zastarjelim ukoliko protekne 15 godina od izvršenja krivičnog djela za koje je propisana kazna zatvora od tri do pet godina i više od pet godina, to jeste 10 godina, za krivična djela za koja se izriče kazna zatvora od jedne do tri godine.
Prema Krivičnom zakonu BiH, zastarjelost krivičnog djela definira se na osnovu dužine izrečene kazne. Shodno tome, krivično gonjenje ne može se preduzeti ukoliko protekne deset godina za krivično djelo s propisanom kaznom zatvora od tri do pet godina, odnosno pet godina za krivično djelo s kaznom zatvora od jedne do tri godine.
Izborni zakon BiH ometanje izbora tokom predizborne šutnje i održavanja izbora definira kao prekršaj. Ukoliko politički subjekt počini bilo koju aktivnost kojom ometa ili opstruira izborni proces, kaznit će se novčanom kaznom u iznosu od 3.000 KM do 30.000 KM.
Uzimajući u obzir činjenicu da Krivični zakonik Republike Srpske propisuje krivično djelo koje se odnosi na sprečavanje izbora i glasanja, ali da zastara ovog krivičnog djela nije 20, već deset godina, te da nije teško krivično djelo, tvrdnju Jasmina Imamovića Istinomjer ocjenjuje većim dijelom istinitom.
(Istinomjer.ba)