U izjavi za medije u pauzi sjednice Narodne skupštine Republike Srpske, na kojoj se razmatra Prijedlog budžeta RS za 2024. godinu, premijer ovog entiteta Radovan Višković (SNSD) govorio je o zaduženosti RS, odnosno trenutnom iznosu ukupnog i javnog duga.
Višković je ustvrdio da ukupni i javni dug RS nikad nisu bili manji od sadašnjeg:
Naš trenutno i ukupni i javni dug je na historijskom minimumu. Nikad nije bio manji od postojanja Republike Srpske i ja znam da to mnogima ne odgovara i ja znam da je to problem, ali predsjednik Vlade ima pravo da to iznosi zato što je tačno. Izvolite, bilo koji medij neka me demantuje. Odete fino na portal Zavoda za statistiku i sve to vidite, tamo piše i zarez koliko je ukupni dug, koliko je javni dug, koliko je BDP i lako je sračunati te procente. Ko zna elementarna znanja iz matematike, može da to uradi, i vidjećete, ponovo kažem, to je historijski minimum.
Radovan Višković, 12.12.2023.
Zakon o zaduživanju, dugu i garancijama Republike Srpske u članu 4. definiše ukupni i javni dug. Ukupan dug Republike Srpske obuhvata javni dug Republike Srpske, dug javnih preduzeća, Investiciono-razvojne banke Republike Srpske i institucija javnog sektora. Javni dug Republike Srpske je dug Republike Srpske, dug jedinica lokalne samouprave i dug fondova socijalne sigurnosti.
Prema Informaciji o dugu RS za 2022. godinu, na kraju te godine stanje ukupnog duga Republike Srpske iznosilo je 6.357,16 miliona KM, odnosno 44,65% bruto domaćeg proizvoda (BDP). Stanje javnog duga RS iznosilo je 5.343,71 milion KM, odnosno 37,53% BDP-a.
U gostovanju na UNA TV emitovanom 27.11.2023. godine, Radovan Višković izjavio je da “na današnji” dan Republika Srpska ima ukupni dug 40,4% od BDP-a, a javni dug 34,2% od BDP-a.
Ministarstvo finansija Republike Srpske na godišnjoj bazi objavljuje informaciju o dugu ovog entiteta, a najstariji izvještaj objavljen je u 2008. godini, u kojem su prikazani i podaci za ukupni dug RS od 2003. godine. Prema ovom dokumentu, u 2003. godini ukupni dug iznosio je 34,93% BDP-a, što je manje od trenutnog ukupnog duga, suprotno Viškovićevoj konstataciji
U izvještajima objavljenim 2010. i 2011. godine prikazani su različiti iznosi za 2008. i 2009. godinu, pa je tako u ranije objavljenom navedeno da je 2008. godine ukupni dug iznosio 36,49% BDP-a, a 2009. godine 39,88%, što znači da su iznosi ukupnog duga u ovim godinama također bili manji od trenutnog (40,4%). Međutim, izvještaj iz 2011. godine navodi drugačije podatke, odnosno da je u 2008. godini ukupni dug iznosio 40,36%, a 2009. godine 44,78% GDP-a.
U preostalim godinama ukupni dug uvijek je premašivao 40% GDP-a.
Kada je javni dug u pitanju, on se u publikacijama Ministarstva finansija RS prvi put spominje 2011. godine, te prema godišnjim izvještajima, nikad nije bio niži od 35% BDP-a, što bi značilo da je trenutno, vodeći se podacima koje je iznio Višković, na rekordnom minimumu (34,2% BDP-a)
Budući da javni dug jeste, ali ukupni dug Republike Srpske nije na historijskom minimumu, tvrdnju Radovana Viškovića Istinomjer ocjenjuje poluistinitom.
(Istinomjer.ba)