Zastupnik u Predstavničkom domu Parlamenta Federacije Bosne i Hercegovine Damir Mašić (SDP BiH) bio je gost emisije “Rezime”, emitovane na Federalnoj televiziji 18. aprila 2023. godine, te se tokom gostovanja osvrnuo na pregovore o formiranju vlasti u FBiH i potencijalne izmjene Ustava ovog entiteta.
Mašić je komentarisao proceduru izmjena Ustava FBiH, ustvrdivši da je posljednje amandmane na Ustav prije više od 20 godina donio tadašnji visoki predstavnik Wolfgang Petritsch:
Da bi dočarali koliko je to kompleksno, posljednje izmjene Ustava Federacije BiH bile su prije više od 20 godina, mislim 2001. ili 2002. godine, kada je tadašnji visoki predstavnik, gospodin Wolfgang Petritsch, nametnuo amandmane i na Ustav Federacije i na Ustav RS, i tada je uvedeno Vijeće naroda u RS, u Federaciji BiH u Domu naroda prošireno sa Klubom Srba i Ostalih, i tako dalje, i tako dalje.
Damir Mašić, 18.4.2023.
Amandmane o kojima je Mašić govorio donio je visoki predstavnik Wolfgang Petritsch 2002. godine (Sl. novine FBiH, br. 16/2002), a radilo se o amandmanima XXVII-LIV. Ovim izmjenama i dopunama Ustava FBiH, kao i amandmanima donesenim na Ustav Republike Srpske u istom periodu, osigurano je, kako su tada saopćili iz Ureda visokog predstavnika, “da narodi i građani BiH budu zastupljeni na svim razinama vlasti i u javnoj upravi u oba entiteta, te im osiguravaju puna prava u procesu odlučivanja”.
Međutim, suprotno tvrdnji Damira Mašića, ovo nisu bile posljednje izmjene Ustava FBiH, budući da je u nadolazećem periodu usvojeno više od 70 amandmana.
Tako je, između ostalih, amandmane donosio i idući visoki predstavnik Paddy Ashdown, počevši amandmanima XIV-LXVII (Sl. novine FBiH, br. 52/2002), kojima se uredila krivična odgovornost članova/ica i delegata/kinja zakonodavnih organa Federacije, odnosno kantona.
Tokom svog mandata, u periodu od 2002. do 2006. godine, Ashdown je donio, između ostalih, amandmane LXVIII-LXXXVII (Sl. novine FBiH, br. 52/2002 i 60/2002) kojima je definisan mehanizam zaštite vitalnog nacionalnog interesa i ukinuta funkcija predsjednika kantona i zamjenika federalnog ministra, kao i amandmane XCV-CII u vezi s organizacijom Grada Mostara.
Amandmane pod rednim brojevima LXXXIX-XCIV (Sl. novine FBiH, br. 63/2003) usvojio je Parlament FBiH 3. decembra 2003. godine, a vezani su za reformu odbrane u BiH. Amandmani CIII i CIV (Sl. novine FBiH, br. 20/2004), doneseni u Parlamentu FBiH 14. aprila 2004. godine, usvojeni su u sklopu reforme pravosudnog sistema u BiH i prenošenja ovlaštenja Visokog sudskog i tužilačkog vijeća FBiH kao entiteta na Visoko sudsko i tužilačko vijeće BiH kao države, odnosno reforme lokalne samouprave u FBiH i stvaranja ustavnih pretpostavki za neposredan izbor općinskih načelnika u Federaciji.
Amandman CIX (Sl. novine FBiH, br. 88/2008) na Ustav Parlament FBiH usvojio je 30. decembra 2008. godine, a njim je definisano da je za prihvatanje simbola FBiH neophodna i većina srpskih delegata/kinja u Domu naroda Parlamenta FBiH. Ranijim rješenjem bila je predviđena samo većina bošnjačkih i hrvatskih delegata/kinja.
Posljednje amandmane (CX-CXXX (Sl. novine FBiH, br. 79/2022)) na Ustav FBiH donio je 2. oktobra 2022. godine aktuelni visoki predstavnik Christian Schmidt, a odnose se na konstituisanje neposredno izabranih tijela u entitetu.
Shodno navedenom, tvrdnju Damira Mašića da je posljednje izmjene Ustava FBiH donio visoki predstavnik Wolfgang Petritsch prije više od 20 godina Istinomjer ocjenjuje neistinitom.
(Istinomjer.ba)