Podrška poduzetnicima i subvencije za zapošljavanje

Narodna skupština Republike Srpske je 16. oktobra 2019. godine usvojila izmjene i dopune Zakona o razvoju malih i srednjih preduzeća u RS-u.  Izmjenama Zakona definisana je veličina preduzeća odnosno kategorije malih i srednjih preduzeća i to da su mala preduzeća, koja čine privredni subjekti koji zapošljavaju manje od 50 radnika i čiji je ukupan godišnji prihod ili ukupna vrijednost poslovne imovine na kraju poslovne godine manja od 19.558.000 KM i srednja preduzeća, koja čine privredni subjekti koji zapošljavaju više od 49 i manje od 250 radnika i čiji je ukupan godišnji prihod manji od 97.790.000 KM ili čija je ukupna vrijednost poslovne imovine na kraju poslovne godine manja od 84.099.400 KM.

Također u okviru malih preduzeća iz stava definisana su  i mikropreduzeća koja zapošljavaju manje od deset radnika i čiji je ukupan godišnji prihod ili ukupna vrijednost poslovne imovine na kraju poslovne godine manja od 3.911.600 KM. Također, izmjenama Zakona definisano je da je Razvojna agencija Republike Srpske pravno lice koje obavlja razvojne, stručne i operativne poslove u cilju privlačenja i realizacije ulaganja, promocije i unapređivanja izvoza i konkurentnosti malih i srednjih preduzeća i preduzetništva u cjelini, kao i druge aktivnosti koje doprinose razvoju privrede Republike Srpske. Zakonom su definisane nadležnosti Agencije.

Kako se može vidjeti sa službene stranice Agencije,  bili su raspisani i javni pozivi za dodjelu sredstava privrednim subjektima za podršku investicionim projektma u uslovima poslovanja izazvanih pandemijom novog korona virusa.

U decembru 2020. godine Vlada Republike Srpske donijela je Odluku o davanju saglasnosti na Plan utroška sredstava Ministarstvu privrede i preduzetništva za period 01.01 – 31.12.2020. godine, u iznosu od 8.000.000,00 KM. Navedena sredstva su namijenjena za isplatu subvencija privrednim subjektima koji su u toku 2020. godine izvršili stvarno povećanje plata radnika, te time, u skladu sa Zakonom o podsticajima u privredi Republike Srpske i ispunjenju uslova iz Pravilnika o postupku dodjele podsticaja, stekli pravo na isplatu određenih iznosa sredstava, a na osnovu prethodno donesenih rješenja od strane ministra.

U martu 2021. godine saopćeno je da je podrška privrednom sektoru jedan od ključnih prioriteta Ministarstva privrede i preduzetništva Republike Srpske, a u 2021. godini predviđena su podsticajna sredstva za povećanje plata radnika, sufinansiranje investicionih ulaganja, obezbjeđivanje povoljnih kreditnih sredstava kroz različite programe Vlade Republike Srpske, kao i usvajanje niza drugih mjera u cilju rasterećenja privrede.

Za poboljšanje efikasnosti poslovanja i uvođenje novih tehnologija, budžetom Ministarstva privrede i preduzetništva obezbijeđena su sredstva u iznosu od 4 miliona KM, te je s tim u vezi planirano raspisivanje Javnog poziva za dodjelu podsticaja u aprilu. U 2021. godini planirana su podsticajna sredstva za povećanje plata radnika u iznosu od 5 miliona KM, a u toku je obrada zahtjeva za treći obračunski period (jul-decembar 2020. godine). Tokom 2020. godine isplaćeni su podsticaji za povećanje plata radnika u ukupnom iznosu od 8.035.997 KM, dok je za sufinansiranje investicionih ulaganja u nabavku opreme i tehnologije izdvojeno 2 miliona KM. Garantni fond Republike Srpske, koji u ime Vlade Republike Srpske upravlja Garantnim programom je zaključno sa današnjim danom izdao garancije u iznosu od 8.727.950 KM čime je podržano dobijanje 116 kredita u ukupnom iznosu od 12.468.501 KM. Putem Garantnog programa podrške privredi za ublažavanje posljedica pandemije omogućen je olakšan pristup finansijskim sredstvima za privredne subjekte – mikro, mala i srednja preduzeća, izdavanjem garancije za obezbjeđenje kreditnih zaduženja.

Saopćenje Vlade RS, 19.3.2021.

U aprilu 2021. godine Vlada Republike Srpske usvojila je Strategiju razvoja malih i srednjih preduzeća Republike Srpske za period 2021. – 2027. godina, koja je predviđena Akcionim planom za realizaciju mjera Vlade Republike Srpske za 2021. godinu. Dokument je usklađen je sa Evropskim aktom za mala i srednja preduzeća, koji daje preporuke za regulisanje svih bitnih aktivnosti za ovu oblast. Donošenjem ovog dokumenta definisani su novi instrumenti za podršku i uzeti u obzir zahtjevi u vezi evropskih integracija, a donošenje dokumenta je važno i zbog nadležnosti Republike Srpske u ovoj oblasti.

U novembru 2021. godine Vlada Republike Srpske usvojila je Uredbu o postupku dodjele podsticaja razvoja malih i srednjih preduzeća kojom se propisuju namjena, uslovi, kriterijumi i postupak dodjele podsticajnih sredstava za razvoj malih i srednjih preduzeća, obaveze korisnika sredstava, kontrola i način izvještavanja o utrošku dodijeljenih sredstava. Cilj dodjele podsticajnih sredstava je podrška jačanju, razvoju, promociji i dinamičnijem rastu malih i srednjih preduzeća, a dodjeljuje se za razvoj i uspostavljanje informacionih tehnologija, za potrebe poslovnih aktivnosti, učešće na sajmovima, izložbama, organizovanju konferencija, kao i drugih oblika promocije malih i srednjih preduzeća.

Krajem novembra 2021. godine premijer Republike Srpske Radovan Višković istakao je da će Vlada i Privredna komora Srpske i dalje raditi partnerski, te da “privrednici pohvalno gledaju namjere izvršne vlasti da smanji poreske stope s ciljem povećanja plata radnika u realnom sektoru”. Dodao je i da su Vladine mjere rasterećenja privrede moguće zahvaljujući tome što Srpska ima pozitivne ekonomske pokazatelje – povećanu industrijsku proizvodnju, povećan izvoz i pokrivenost uvoza izvozom, više zaposlenih nego prije pandemije virusa korona, uz evidentan rast prosječne plate.

U 2021. godini zabilježena su tri programa zapošljavanja putem Zavoda za zapošljavanje RS, a koji se finansiraju iz Budžeta RS.

U 2022. godini zabilježeno je nekoliko projekata koje realizuje Zavod za zapošljavanje RS.

Za zapošljavanje i samozapošljavanje 850 građana Repubilke Srpske iz ciljnih kategorija biće izdvojeno 3,65 miliona maraka iz budžeta RS. Poslodavcima će za zapošljavanje 600 radnika biti odobreno ukupno 2,4 miliona maraka. Po jednom nezaposlenom dobijaju se 4.000 KM.

Građanima koji žele da pokrenu svoj posao za samozapošljavanje odobrava se po 5.000 maraka. Za 250 nezaposlenih biće izdvojeno ukupno 1,25 miliona KM. 

JU Zavod za zapošljavanje Republike Srpske početkom godine započeo je realizaciju „Programa podrške zapošljavanju mladih sa VSS u statusu pripravnika u 2022. godini” čija je ukupna vrijednost 2.052.000,00 KM koji se finansira iz sredstava Budžeta Republike Srpske.

Kako se navodi u saopštenju, Program ima za cilj osposobljavanje mladih lica sa evidencije nezaposlenih za polaganje pripravničkog ispita i samostalan rad u struci. Pripravnički staž u skladu sa Zakonom o radu Republike Srpske traje 12 mjeseci za lica sa VSS, pa će Zavod za zapošljavanje putem ovog Programa vršiti finansiranje obavljanja pripravničkog staža u trajanju u skladu sa navedenim zakonom.

Programom je obuhvaćeno finansiranje obavljanja pripravničkog staža za 285 lica sa visokom stručnom spremom.

JU Zavod za zapošljavanje Republike Srpske početkom godine je započeo sa realizacijom Programa finansiranja zapošljavanja i samozapošljavanja djece poginulih boraca Vojske Republike Srpske, demobilisanih boraca VRS i ratnih vojnih invalida VRS u 2022. godini, „Zajedno do posla” čija je ukupna vrijednost 3.000.000 KM, a koji se finansira iz sredstava Budžeta Republike Srpske.