Liste čekanja za operacije i dijagnostiku

Krajem jula 2018. godine, Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske najavio je da će se u Republici Srpskoj do kraja 2020. godine početi sa upotrebom elektronskih zdravstvenih, knjižica i kartona. Navedeno je predviđeno okvirnim sporazumom kojeg je Fond zdravstvenog osiguranja RS potpisao sa konzorcijumom ”MMSCODE” d.o.o. Banjaluka, ”Lanaco” d.o.o. Banjaluka i ”Ericsson Nikola Tesla” d.d. Zagreb, koji su izabrani za najpovoljnijeg ponuđača za implementaciju Integrisanog zdravstvenog informacionog sistema (IZIS).

Jedna od bitnih stavki koje su najavljene ovim projektom jeste unaprjeđenje zdravstvenog sistema, čime će ga učiniti kvalitetnijim i efikasnijim i koji će donijeti značajne finansijske efekte za cjelokupni zdravstveni sistem.

Na ovaj način uticat će se i na smanjenje čekanja na dijagnostičke i terapijske procedure, uslijed uvođenja transparentnih listi čekanja i uvođenja integrisanih kliničkih puteva. Usluge će se blagovremeno pružati pacijentima na primarnom nivou, te kao posljedicu toga očekuje se smanjenje broja hospitalizacija i troškova u bolničkom sektoru.

Narodni poslanik Darko Babalj, Klub poslanika SDS, postavio je na Petoj sjednici održanoj 11. juna 2019. godine postavio je poslaničko pitanje Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite RS. Pitanja su glasila: koliki su rokovi čekanja za operativne zahvate u bolnicama u RS te da se navedu rokovi po granama medicine i bolnicama.

Odgovor resornog ministra Alena Šeranića, prenosimo u cjelosti:

U skladu sa postavljenim poslaničkim pitanjem, Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske je u okviru svojih nadležnosti zatražilo odgovor na predmetno pitanje od bolnica u Republici Srpskoj, od kojih:

• U JZU Univerzitetska bolnica Foča čekanje na operativne zahvate je u skladu sa odlukama JU Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske, te priprema bolesnika za operativni zahvat i dijagnostička obrada sa urađenim  operativnim zahvatom nisu duži od mjesec dana. Operativni zahvati iz očne hirurgije metodom fakoemulzifikacije se rade jednom mjesečno uz angažovanje očnog hirurga – konsultanta iz JZU Univerzitetski klinički centar Republike Srpske. Tokom jednog dolaska uradi se najmanje deset operativnih zahvata, čime se redovi čekanja smanjuju,
• U JZU Bolnica Zvornik ne postoje liste čekanja ni za jednu hiruršku granu.
• JZU Specijalna bolnica za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju „Mlječanica“ Kozarska Dubica kroz svoju djelatnost ne obavlja operativne zahvate.
• U JZU Bolnica „Sveti vračevi“ Bijeljina nema listi čekanja na operativne zahvate. Operatvini zahvati se vrše u roku od sedam do deset dana, na način da se upisuje prema redoslijedu, nakon što pacijenti dostave svu potrebnu dijagnostičku medicinsku dokumentaciju.

• JZU Bolnica „Sveti apostol Luka“ Doboj sve pacijente zbrinjava shodno kadrovskoj i tehničkoj mogućnosti, a u suprotnom pacijente upućuje u JZU Univerzitetski klinički centar Republike Srpske. Kad su u pitanju elektivni operativni zahvati ni tu nema liste čekanja, izuzev operacije katarakte. Prema evidenciji zdravstvene ustanove, trenutno ima 700 pacijenata koji čekaju na operaciju katarakte, od kojih su neki kandidati za operaciju na oba oka. Vremenski period čekanja na navedenu operaciju je u prosjeku od jednog mjeseca do osam mjeseci, u zavisnosti od prioriteta. Prioritet određuje svaki oftalmolog prema sopstvenoj procjeni, uzimajući u obzir intenzitet katarakte, godište, profesiju, stanje na drugom oku, dodatnu očnu patologiju i opštu patologiju, te opšte stanje pacijenta.
• U JZU Bolnica Gradiška vrijeme čekanja na planirane operativne zahvate (po granama: hirurški, ortopedski, ORL, urološki i ginekološki operativni zahvati) su do 15 dana iz razloga što pacijenti prije operativnog zahvata moraju kompletirati medicinsku dokumentaciju potrebnu za operativni zahvat (laboratorijski, internistički i anesteziološki nalazi). Nakon kompletiranja potrebne medicinske dokumentacije, pacijentima se radi planirani operativni zahvat, bez čekanja.
• U JZU Bolnica „Srbija“ Istočno Sarajevo rokovi čekanja na operativne zahvate su sledeći:

1. Odjeljenje za oftalmologiju: do 4 mjeseca,
2. Odjeljenje za ORL: do 3 mjeseca,
3. ostala hirurška odjeljenja nemaju liste čekanja.

• U JZU Bolnica Nevesinje rokovi čekanja na operativne zahvate po granama su sledeći:

1. opšta i abdominalna hirurgija nema listi čekanja,
2. ginekologija – klasični operativni zahvati bez listi čekanja, a laparaskopski operativni zahvati do 30 dana,
3. digestivna hirurgija – operativni zahvati koji se izvode od strane angažovanih inostranih stručnjaka 30 dana zbog postupanja po planu rada i ograničenih sredstava za ovu vrstu namjene po Ugovoru sa Fondom zdravstvenog osiguranja Republike Srpske.

• U JZU Bolnica Trebinje operativni zahvati  se odmah obavljaju tako da nema čekanja, osim u slučaju dolaska spoljnih (stručnih) saradnika gdje se prave listepacijenata za operacije (konkretno se to odnosi na hirurške i ortopedske, urološke, ginekološke, ORL i oftalmološke pacijente), pa je u takvim slučajevima najduži rok čekanja mjesec dana. Takođe, što se tiče „FACO“ operacija oka, najduže se čeka oko dva mjeseca.
• JZU Bolnica za hroničnu psihijatriju Modriča kroz svoju djelatnost ne obavlja operativne zahvate.
• U JZU Bolnica Prijedor ne postoje liste čekanja za operativne zahvate, osim za ugradnju vještačkog sočiva oka, na koji se čeka oko 6 mjeseci, a razlog čekanja je nedostatak  materijalnih sredstava za nabavku sočiva.
• JZU Psihijatrijska bolnica Sokolac kroz svoju djelatnost ne obavlja operativne zahvate,
• U JZU Univerzitetski klinički centar Republike Srpske svi operativni zahvati se zakazuju odmah po utvrđenoj indikaciji i u zavisnosti od stepena hitnosti, funkcionalnog benefita planirane operacije i opšteg stanja pacijenta, te da se na operativne zahvate po klinikama čeka kako slijedi:

1. Klinika za plastično-rekonstruktivnu hirurgiju: do mjesec dana, za operativne zahvate u lokalnoj anesteziji rok čekanja je 7 dana,
2. Služba za torakalnu hirurgiju: zahvati na štitnim i paraštitnim žlijezdama kod benignih oboljenja do 3 mjeseca, zahvati na plućima se operišu uvijek do mjesec dana čekanja,
3. Služba za maksilofacijalnu hirurgiju: do mjesec dana,
4. u Urgentnom centru se rade samo hitni operativni zahvati, tako da liste čekanja ne postoje,
5. Klinika za dječiju hirurgiju: 5 do 7 dana,
6. Služba za neurohirurgiju: 7 do 10 dana
7. Klinika za bolesti uha, grla i nosa: termin za elektivne operativne zahvate je do mjesec dana,
8. Služba za vaskulčarnu hirurgiju: čekanje operativnih zahvata na arterijama je do mjesec dana, a na venama je duže i iznosi od 1 do 12 mjeseci,
9. Klinika za urologiju: do 15 dana,
10. Klinika za očne bolesti: za operativne zahvate na kapcima i konjuktivi operacije se rade odmah ili kroz nekoliko dana, najveći broj operativnih zahvata čine operacije katarakte. Za pacijente koji imaju binokularno lošu vidhnu oštrinu operacija katarakte se radi odmah po dobijanju internističke i/ili  anesteziološke saglasnosti za operativnu intervenciju. Za pacijente koji imaju početnu kataraktu, operativni zahvati se zakazuju kroz godinu dana uz redovne kontrolne preglede na svaka 3 mjeseca. Ukoliko se na kontrolnim pregledima utvrdi pogoršanje vidne oštrine i ovi pacijenti se operišu odmah po dobijanju internističke i/ili  anesteziološke saglasnosti. Operacije ablacije mrežnjače se rade odmah po dobijanju internističke i  anesteziološke saglasnosti za operativnu intervenciju.
11. Klinika za opštu i abdominalnu hirurgiju: za velike operativne zahvate čeka se do 20 dana, a za male operativne zahvate (operacije žuči, kile…) do 2 mjeseca.

Napominjemo da čekanja za akutna stanja i hitne operativne zahvate nema ni u jednoj zdravstvenoj ustanovi bez obzira na granu medicine i operativni zahvati se u hitnim slučajevima rade odmah.”

Prema navodima Vlade RS i resornog ministarstva zahtjevi za odobravanjem sredstava za dijagnostiku i liječenje u inostranstvu “rješavaju u zakonom predviđenom roku, s tim da ukoliko se radi o hitnim liječenjima procedura se okonča i u znatno kraćem roku”.

Slobodan Hajder, pomoćnik direktora za medicinske poslove Univerzitetsko-kliničkog centra Republike Srpske (UKC RS), za Radio Slobodna Evropa u junu 2021. godine rekao je da se ova zdravstvena ustanova, kao i ostale u BiH, suočava sa problemom nedostatka prostornih, kadrovskih i tehničkih resursa, te da je UKC RS u određenim periodima pandemije morao staviti 70 posto svih kapaciteta u službu liječenja COVID pacijenata, te u jednom trenutku obustaviti operativne zahvate, izuzev hitnih slučajeva.

Jedini pomak kada je riječ o ukidanju listi čekanja desio se 01.06.2022. godine, kada je Dom zdravlja u Doboju putem donacije u vrijednosti od 52.000 KM, finansirane od strane Vlade Norveške, ukinuo liste čekanja za mamografske preglede u Službi za klasičnu konvencionalnu rendgen i ultrazvučnu dijagnostiku.

Vlada Norveške omogućila je nabavku digitalizatora – čitača digitalnih rendgen snimaka, a kojim će biti omogućen brži rad i veći broj usluga.

“Kod nas su rendgen aparati i mamograf analogni i uz pomoć ovog čitača analogne snimke koje prave aparati prevodimo u digitalni format, onda dobijamo sliku na akvizicijskoj stanici, koju kasnije možemo da dobijemo na radnoj stanici i da očitavamo dobijeni rendgenski snimak. Mnogo brže će nam biti sada da pružimo veći broj usluga i da završimo sve snimke koji budu potrebni da se obrade na vrijeme, da nemamo listu čekanja”, rekao je tom prilikom dr Miladin Pantić, načelnik Službe za klasičnu konvencionalnu rendgen i ultrazvučnu dijagnostiku.

Fond je 08.04.2022. godine predstavio Integrisani zdravstveni informacioni sistem (IZIS) za koji je navedeno da se  intenzivno koristi u javnim zdravstvenim ustanovama, a u konačnici znači punu primjenu elektronskog kartona, elektronskih recepata, elektronskih uputnica i elektronskih zdravstvenih kartica.

Ovim putem je naglašeno da se očekuje da će zdravstveni sistem biti efikasniji i dostupniji, te da je urađen ogroman posao u kojem zdravstveni radnici i pacijenti prepoznaju prednosti IZIS-a.