Investicije u energetski sektor

Prema izvještaju sa 10. zajedničke sjednice Vlade RS i Vlade Srbije, održane 28.2.2019. godine, predsjednik Vlade RS Radovan Višković, izjavio je: „Za manje od mjesec dana održali smo dvije sjednice Komiteta za energetiku Republike Srpske i Srbije i evo, danas smo usaglasili da projektima `Foča` i `Paunci` pridružimo i `Buk Bijelu`, te da na taj način zaokružimo gornji tok Drine.“

On je istakao da projekat izgradnje tri hidrocentrale u gornjem toku rijeke Drine; „Foča”, „Paunci” i „Buk Bijela”, ukupne snage oko 200 megavata, ima procijenjenu vrijednost investicije od oko 450 miliona evra.  

I Program javnih investicija 2019 – 2021 Vlade RS, većinski je usmjeren ka energetskim projektima. 

U 2019. godini trebao je biti odabran izvođač radova za gradnju HE Buk Bijela, ali je ekološka dozvola za njenu gradnju poništena u maju 2019. godine.

U periodu 2020-2022. godine planirano je ulaganje od 91.706.645 KM u energetsku infrastrukturu.

U junu 2020. godine obnovljena je okolišna dozvola za gradnju HE Buk Bijela, dok je u oktobru projekat dobio zeleno svjetlo Konkurencijskog vijeća BiH. Početak izgradnje bio planiran za 2021. godinu.

U decembru 2020. godine počela je izgradnja prve vjetroelektrane u RS – Vjetroelektrana “Grebak”.

Prema Programu javnih investicija 2021-2023. najveća ulaganja planirana su u energetski sektor. Za 2021. godinu planirano je 83,3 miliona KM, u 2022. 153,9 miliona, a u 2023. 145,6 miliona KM.

U augustu 2021. godine ministar energetike i rudarstva Republike Srpske Petar Đokić, izjavio je da reforma i nove investicije u elektro-energetski sektor stvaraju uslove za velike rezultate u ovoj oblasti, koja treba da bude nosilac razvoja Republike Srpske. 

Tim povodom kao najvažnije projekte koji su u toku, Đokić je naveo gradnju hidroelektrane „Dabar“ koja predstavlja investiciju od 600 miliona eura i “Buk Bijela” od 200 miliona eura, te da uskoro počinje izgradnja hidroelektrane “Bistrica” vrijedna 100 miliona eura, kao i solarne elektrane u Trebinju velike snage i vjetroelektrane kod Berkovića.

Ministar Đokić je naveo da postoji potreba Republike Srpske da bude otvoreno područje i za druge investitore te izrazio želju za postojanjem većeg broja inostranih investicija, čime se pokazuje otvorenost privrednog sistema Republike.

Na trećem po redu održanom “Samitu energetike Trebinje 2022”, premijer Republike Srpske Radovan Višković Republiku Srpsku predstavio je kao energetski nezavisnu zahvaljujući sopstvenim kapacitetima. Naglasio je da Vlada Republike Srpske namjerava podići energetski suverenitet kroz gradnju novih energetskih objekata iz obnovljivih izvora energije, istovremeno sa modernizacijom postojećih termoelektrana.

Tom prilikom je naveo da je pokrenut investicioni ciklus u oblasti energetike vrijedan dvije milijarde КM od kojih je 1,6 milijardi КM skoncentrisano u Hercegovini.

Republika Srpska izvozi do 35 posto proizvedene električne energije i zahvaljujući visokim tržišnim cijenama usljed energetske krize,  plan je da se tim sredstvima finansiraju fotonaponski sistemi na stambenim objektima i afirmišu energetske zajednice malih proizvođača. 

Usvajanjem Strategije razvoja energetike Republike Srpske do 2035. godine od strane NSRS-a, Republika Srpska se obavezala da na racionalan i odgovoran način upravlja resursima, kako bi se obezbjedila kvalitetna energija koja će biti dostupna svim građanima i privredi. Također, strategijom je predviđena i zaštita životne sredine i ravnoteže u prirodnoj sferi u vrijeme kada se  grade novi energetski objekti, te izradi zakonske regulative koja će biti usklađena sa modernom praksom i svim obavezama koje u oblasti energetike preuzimaju sve druge države, pa i Republika Srpska.

Pomak na ovom polju je učinjen usvajanjem Zakona o obnovljivim izvorima energije kojim se uvode aukcije za dodjelu subvencija za gradnju elektrana na obnovljive izvore energije, mogućnost da građani i privreda proizvode zelenu energiju za sopstvenu potrošnju, te da se poveća korištenje obnovljivih izvora energije, olakša gradnja elektrana na obnovljivu energiju i da se poveća udio zelene energije u ukupnoj proizvodnji električne energije.

Prema riječima ministra energetike i rudarstva Republike Srpske Petra Đokića, ukupna vrijednost energetskih projekata koji su u Republici Srpskoj započeti ili ugovoreni iznose 2.2 milijarde KM, te da upravo ti projekti pokazuju da se ide prema cilju koji je zacrtan Strategijom razvoja energetike Republike Srpske, a to je da se u ovaj sektor uloži 11,5 milijardi KM. Također, najavio je da svi ovi projekti mogu biti završeni u narednih pet godina.