Bosna i Hercegovina, zajedno s ostalim zemljama Zapadnog Balkana i Turskom, u periodu od sedam godina ima na raspolaganju preko 14 milijardi eura za različite projekte, čiji je krajnji cilj lakša tranzicija i usklađivanje sa standardima i politikama Evropske unije (EU).
Zastupnik SDA u Predstavničkom domu Parlamenta Federacije Bosne i Hercegovine (PFBiH) Mirsad Zaimović, gostujući na televiziji N1, komentarisao je mogućnost da Općina Kiseljak dobije status grada, što bi olakšalo mogućnost pristupanja evropskim fondovima.
Ja kad pitam ljude koji se bave lokalnom samoupravom koji su benefiti proglašenja jedne općine gradom ili preimenovanje u grad, kažu lakši su pristupi evropskim fondovima. Mi, nažalost, još uvijek nemamo nikakvog pristupa evropskim fondovima.
Mirsad Zaimović, 28.4.2025.
Redovna sjednica Predstavničkog doma PFBiH trebala je biti održana 28. aprila 2025. godine, no dnevni red nisu podržali opozicija i vladajući HDZ BiH. Na dnevnom redu trebao se naći i Prijedlog zakona o Gradu Kiseljak.
Pitanje lokalne samouprave u FBiH riješeno je Zakonom o principima lokalne samouprave u Federaciji Bosne i Hercegovine. Članom 5. ovog zakona definisano je koji su kriteriji potrebni kako bi jedna općina dobila status grada.
U kontekstu evropskih fondova kojima BiH može da raspolaže, najznačajnija sredstva izdvajaju se Instrumentom pretpristupne pomoći (IPA). Ovim fondom predviđena su sredstva za zemlje Zapadnog Balkana i Tursku. Države korisnice sredstva iz ovih fondova povlače u korist postepenog usklađivanja sa standardima i politikama Evropske unije, s krajnjim ciljem članstva u EU.
IPA III je treća generacija ovih fondova i označena je sedmogodišnjim periodom (2021-2027) s budžetom od 14,2 milijarde eura. Pomoć u okviru ovog fonda podijeljena je u pet tematskih “prozora”. Peti prozor, koji je označen kao teritorijalna i prekogranična saradnja, predviđa sredstva koja će služiti, između ostalog, za promovisanje digitalne ekonomije i društva kroz digitalno povezivanje i razvoj usluga e-uprave, kao i za promovisanje lokalne i regionalne uprave i unapređenje administrativnih kapaciteta i kapaciteta za planiranje lokalnih i regionalnih vlasti. U 2025. godini planirano je da se alocira 71 milion eura za “prozor pet”.
BiH i EU potpisale su 22. septembra 2022. godine Okvirni sporazum o finansijskom partnerstvu između Evropske komisije i Bosne i Hercegovine o posebnim aranžmanima za provedbu pomoći u okviru Instrumenta pretpristupne pomoći IPA III. Dobijanjem statusa kandidatkinje, BiH sada u punom kapacitetu može crpiti sredstva iz ovog fonda.
Iz IPA III, planom iz 2021. godine i posebnim Aneksom IV, koji se odnosio na regionalni razvoj, s posebnim akcentom na dobro upravljanje i na lokalnom nivou, bila su izdvojena dva miliona eura za BiH.
Iz IPA III, planom iz 2022. godine i posebnim Aneksom II, koji se odnosio na upravu i reformu uprave, ukupan iznos pomoći iznosio je šest miliona eura, a poseban naglasak bio je na lokalnoj samoupravi Republike Srpske.
Također, Evropska unija, osim IPA projekata, podstiče i projekte prekogranične teritorijalne saradnje, gdje BiH učestvuje u osam različitih projekata.
Iz svega navedenog može se zaključiti da je Bosna i Hercegovina kao zemlja kandidatkinja za članstvo imala mogućnost pristupa različitim fondovima EU i da je ta sredstva mogla koristiti u cilju usklađivanja svoje uprave s evropskim standardima i politikama. Izjavu Mirsada Zaimovića da BiH nema pristup evropskim fondovima Istinomjer stoga ocjenjuje neistinitom.
(Istinomjer.ba)