Tvrdnja v.d. predsjednika SDS-a Jovice Radulovića bila je povod da usporedimo dostupne podatke o fiskalnom prometu u FBiH i RS. Iako je u Republici Srpskoj zabilježen rast prometa, on je daleko manji nego u Federaciji BiH.
V.d. predsjednika SDS-a Jovica Radulović je početkom oktobra na svom Facebook profilu iznio tvrdnju da je tokom prvih šest mjeseci fiskalni promet u općinama Ilidža i Novo Sarajevo bio veći od ukupnog fiskalnog prometa u Republici Srpskoj.
Ukupan fiskalni promet u Republici Srpskoj u prvih šest mjeseci 2025. godine iznosio je oko 5,3 milijarde KM. (…) Fiskalni promet samo u dvije federalne opštine, Ilidža i Novo Sarajevo, bio je 5,5 milijardi KM, tj. veći nego u cijeloj Republici Srpskoj.
Jovica Radulović, 2.10.2025.
Koliko je iznosio fiskalni promet u Republici Srpskoj (RS) za prvih šest mjeseci 2025. godine pokušali smo provjeriti u Poreskoj upravi RS. Odgovorili su nam da ustupaju podatke kojim raspolažu, što nije bilo za prvih šest, već za prvih devet mjeseci 2025. godine.
U tom je periodu fiskalni promet u RS iznosio 14,781 milijardu KM, a u odgovoru su naveli da je u istom periodu prošle godine promet iznosio 8,564 milijarde KM, što predstavlja rast od 73%.
Porezna uprava Federacije BiH javno objavljuje mjesečne preglede prometa na fiskalnim uređajima. Prema podacima za prvih šest mjeseci 2025. godine, fiskalni promet u općinama Ilidža i Novo Sarajevo iznosio je 4,124 milijarde KM, što se ne poklapa s tvrdnjom koju je iznio Radulović.
Zbog činjenice da Istinomjer nije dobio tražene podatke od Poreske uprave RS, nije moguće bilo utvrditi tačnost tvrdnje o prometu u RS za prvih pola godine, zbog čega smo usporedili podatke koje imamo – prvih devet mjeseci u spomenutim općinama, Kantonu Sarajevo te u entitetima.
Ukupni zabilježeni promet u općinama Ilidža i Novo Sarajevo za prvih devet mjeseci 2025. godine iznosi 6,391 milijardu KM, te nije ni približan onom u Republici Srpskoj u istom periodu. Međutim, kada se usporedi promet u Kantonu Sarajevo s onim u Republici Srpskoj za prvih devet mjeseci tekuće i prošle godine, situacija je drugačija.
Kanton Sarajevo je u prošloj godini imao duplo veći fiskalni promet od cijele Republike Srpske i iznosio je 16,243 milijarde KM. U 2025. godini, ova razlika je smanjena, ali Kanton Sarajevo i dalje ima veći promet, odnosno 17,123 milijarde KM naspram 14,781 milijardu KM, koliko je promet iznosio u Republici Srpskoj.
U Federaciji BiH je tokom devet mjeseci prošle godine fiskalni promet iznosio 50,684 milijarde KM, dok je u istom periodu 2025. godine rastao za 6,12% i iznosio 53,787 milijardi KM.
Kada se napravi usporedba prvih devet mjeseci tekuće i prošle godine, fiskalni promet u Federaciji BiH bio je skoro šest puta veći nego u RS u 2024. godini, dok je razlika smanjena u 2025, te je veći za tri i po puta nego u Republici Srpskoj.
Razlog za rast od 73% u RS može se potražiti u elektronskoj fiskalizaciji koja je, nakon donošenja zakona 2022, počela postepeno da se implementira 2024. godine. Svaki fiskalni račun direktno je povezan s Poreznom upravom, čime se sprečava manipulacija s, naprimjer, storniranjem izdatih računa kako bi se izbjeglo prijavljivanje prihoda. Prema novom načinu fiskalizacije, kada potrošač dobije račun, on je istog trenutka evidentiran u sistemu Porezne uprave, a dodatnu kontrolu omogućava QR kod koji se nalazi na računu.
Federacija BiH je u procesu donošenja ovakvog zakona. SDP-ov zastupnik u federalnom Parlamentu Damir Mašić tvrdi da u godišnjem prometu više od deset milijardi KM završi nefiskalizovano.
Početkom godine usvojen je Nacrt zakona o fiskalizaciji transakcija u FBiH kojim bi ova oblast treba biti uređena, i to entitetu. Njegovo usvajanje najavljeno je za kraj 2025. godine.
Tvrdnje koje je iznio Jovica Radulović nije moguće provjeriti jer, za razliku od Federacije BiH, podaci o fiskalnom prometu u Republici Srpskoj nisu javni. Ipak, zahvaljujući odgovoru iz Poreske uprave RS, dobili smo priliku analizirati fiskalni promet u bh. entitetima. Da li su tačne tvrdnje da Federacija gubi značajna sredstva zbog nepostojanja e-fiskalizacije bit će poznato kada se usvoji zakon o fiskalizaciji transakcija i počne njegova primjena. Treba reći da je evidentan rast fiskalnog prometa u Republici Srpskoj nakon početka primjene zakona u tom entitetu. Ipak, i pored tog rasta, ostaje činjenica da je fiskalni promet u sarajevskom kantonu veći nego u cijeloj Republici Srpskoj.
(Istinomjer.ba)