Tunel u Istočnom Sarajevu

Iako je gradonačelnik Istočnog Sarajeva Ljubiša Ćosić nakon potpisivanja Memoranduma o razumijevanju za izgradnju tunela između Istočnog Sarajeva i Pala s kineskom kompanijom Sinohydro u februaru 2022. godine najavio da će se uskoro pristupiti izradi predstudije izvodljivosti za ovaj projekat, u javnosti još uvijek nisu dostupni njeni rezultati.

Krajem 2021. godine Grad Istočno Sarajevo najavio je investiranje u izgradnju tunela od Pala do Istočnog Novog Sarajeva, koji bi poslije studije izvodljivosti, kako je tada najavljeno, u realizaciju mogao krenuti već naredne, 2022. godine. Gradonačelnik Ljubiša Ćosić već je tada stupio u kontakt s kineskom kompanijom koja je u tom trenutku bila zainteresovana da gradi tunel od osam kilometara.

I eventualno postizanje dogovora oko projektovanja i izgradnje ovog tunela koji bi po nekim procjenama bio dužine između 7 i 8 kilometara, vrijednost investicije do 200 mil KM, za koju kineska kompanija kaže da ima mogućnost da bude finansirana od nacionalne kineske banke na period od 15 godina.

Ljubiša Ćosić, 29.12.2021.

U februaru 2022. godine u prostorijama Gradske uprave Istočno Sarajevo potpisan je Memorandum o razumijevanju s kineskom kompanijom Sinohydro izgradnji tunela između Istočnog Sarajeva i Pala, koji će koštati između 150 i 200 miliona KM. Gradska uprava se obavezala finansirati izradu predstudije izvodljivosti za ovaj projekat, a probijanje tunela kroz Trebević zamišljeno je kao višegodišnji projekat koji bi trebalo da saobraćajno uveže Istočno Sarajevo i Pale. Dužina tunela bila bi oko osam kilometara.

Iako je očekivani period izrade pretstudije bio dva mjeseca, nije poznato da li je ona završena.

U junu 2022. godine istraživački tim online portala InfoRadar otkrio je da je kompanija Sinohydro na crnim listama Svjetske banke i Afričke razvojne banke zbog korupcije, prevara i podmićivanja političara širom svijeta te da je u analizi Instituta za sigurnosna istraživanja Evropske unije (EUISS) istaknuto da su neki ugovori s kineskim kompanijama, među kojima je i Sinohydro, praćeni nezakonitim plaćanjima, ali i potpunom netransparentnošću postupka sklapanja ugovora i nabavki.

InfoRadar je uočio i da ova kineska kompanija često mijenja ime, naprimjer, u Sino Hydro ili Sino tehnology i sl., te da su se često pripajali nekom holdingu i tako vršili prevare.

Više od godinu nakon potpisivanja Memoranduma o razumijevanju između predstavnika kompanije Sinohydro i Grada Istočno Sarajevo, u martu 2023. godine predsjednik RS Milorad Dodik posjetio je Istočno Sarajevo i održao sastanak s gradonačelnikom Ćosićem. Tada je najavio probijanje cijevi tunela koji bi povezao Pale s Istočnim Sarajevom te je tom prilikom rekao da je u izradi studija izvodivosti za ovaj projekt, no konkretne aktivnosti Vlade RS u cilju ispunjenja ovog obećanja nisu zabilježene tokom prvih 100 dana mandata njenog novog saziva.

Na Istinomjerov upit o pravcu ispunjenja ovog obećanja, iz Ministarstva saobraćaja i veza Republike Srpske naveli su da je izgradnja brzog puta Sarajevo – Vardište planirana Prostornim planom, Strategijom transporta i Strategijom razvoja javnih puteva RS. Radi se o putnom pravcu koji se nalazi na Sveobuhvatnoj TNT mreži (Ruta 3) i od regionalnog je značaja. Procijenjena dužina putnog pravca je oko 123 km, dok su preliminarne procjene troškova izgradnje (bez eksproprijacije, PDV-a i interesa tokom izgradnje) oko 900 miliona evra, navode iz Ministarstva. 

“Kroz program IPA 2019, kasnije IPA 2021 odobrena su sredstva za izradu projektne dokumentacije (Glavni projekat, Studija izvodljivosti, Procjena ekološkog i društvenog uticaja i druge relevantne studije) za izgradnju brzog puta na Ruti 3 Sarajevo – Vardište, a u skladu sa nalazima Preliminarne studije koja je završena u okviru IPA 2012”, navodi se u odgovoru. 

Vijeće ministara BiH na 178. sjednici, održanoj 12.11.2019. godine, utvrdila je Prijedlog sporazuma o autoputu Sarajevo – Beograd, koji je potpisan 13.12.2019. godine. Kako navode iz Ministarstva, Sporazumom je definisana i izgradnja brzog puta Sarajevo – Vardište i dalje izgradnja auto-puta na teritoriji Republike Srbije. Ovaj putni pravac prolazi kroz opštine Pale, Sokolac i Rogatica na području grada Istočno Sarajevo. 

U toku je postupak izbora konsultanata za izradu projektne dokumentacije za dionicu Sarajevo – Pale i Pale – Hrenovica od strane Evropske komisije, naveli su iz Ministarstva saobraćaja i veza RS.