Smanjenje uvoza i zaštita domaće proizvodnje

U svjetlu industrijskog razvoja, na 8. sjednici Vlade RS, donešen je Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o porezu na dobit, gdje je predviđeno da poreska osnovica bude umanjena 100% za ulaganja u opremu i postrojenja – odnosno, sredstva koja preduzeća reinvestiraju u opremu i postrojenja bila bi oslobođena oporezivanja. Iako pokrenut, ovaj postupak je jedan od mnogih potrebnih za revitalizaciju proizvodnog sektora, za koji je pored poreskih olakšica potrebno i značajno investiranje u transportnu infrastrukturu, te jačanje pravnih okvira za zaštitu investicija – samim time, i kreiranje privlačnije investicione klime.

Sa druge strane, u 2018. godini je u Bosni i Hercegovini uvezeno preko 18 milijardi KM vrijednosti robe, dok je izvezeno oko 11 milijardi KM, prikazujući značajan trgovinski deficit. Iako očita, potreba za olakšavanjem proizvodnom, realnom sektoru, u kontekstu povlaštenog tretmana nije bila pravilo u proteklim godinama. 

U Republici Srpskoj, prema izvještaju o stanju privrede usvojenom na 43. sjednici Vlade RS, u 2018. godini vladala je veća pokrivenost uvoza izvozom, što bi pokazalo i povećanje domaće potražnje u smislu vanjskotrgovinske saradnje između domaćih i stranih kompanija. Privreda RS bilježi i povećanje izvoza u iznosu od 7,6%, te ukupne vrijednosti 3,74 milijarde KM, kao i uvoza, sa povećanjem od 6,5%, te iznosom od 5,22 milijarde. Prema ukupnom odnosu vrijednosti iz Izvještaja Privredne komore RS,  deficit je povećan za 3,7%.

Kako je saopšteno iz Republičkog zavoda za statistiku RS u periodu januar – decembar 2020. godine obim robne razmjene Republike Srpske sa inostranstvom iznosio je 7 865 524 000 KM, od čega se na izvoz odnosilo 3 393 236 000 KM, a na uvoz 4 472 288 000 KM. Spoljnotrgovinski deficit u ovom periodu iznosio je 1 079 052 000 KM, dok je pokrivenost uvoza izvozom bila 75,9%. Izvoz je u periodu januar – decembar 2020. godine smanjen za 6,0% u odnosu na period januar – decembar 2019. godine, dok je uvoz smanjen za 6,5%.

U periodu januar – oktobar 2021. godine obim robne razmjene Republike Srpske sa inostranstvom iznosio je 4 136 599 000 EUR, od čega se na izvoz odnosilo 1 828 988 000 EUR, a na uvoz 2 307 611 000 EUR. Spoljnotrgovinski deficit u periodu januar – oktobar 2021. godine iznosio je 478 623 000 EUR, dok je pokrivenost uvoza izvozom bila 79,3%. Izvoz je u periodu januar – oktobar 2021. godine povećan za 28,9% u odnosu na period januar – oktobar 2020. godine, dok je uvoz povećan za 22,8%.

U periodu januar – jun 2022. godine, obim robne razmjene Republike Srpske sa inostranstvom iznosio je 6 194 386 000 KM, od čega se na izvoz odnosilo 2 762 478 000 KM, a na uvoz 3 431 908 000 KM.

Spoljnotrgovinski deficit u periodu januar – jun 2022. godine iznosio je 669 430 000 KM, dok je pokrivenost uvoza izvozom bila 80,5%.

Izvoz je u periodu januar – jun 2022. godine povećan za 36,0% u odnosu na period januar – jun 2021. godine, dok je uvoz povećan za 35,6%.

Tokom mandata problem zaštite domaće proizvodnje u RS-u nalazio se često na stolu nadležnih institucija ali nisu provedene aktivnosti na njegovom rješavanju.