Sistemska podrška programima preventivnog djelovanja i ranog otkrivanja oboljenja

Iako je 2023. godine pružena institucionalna podrška programima preventivnog djelovanja i ranog otkrivanja oboljenja usvajanjem niza odluka 30.3.2023. godine, to jeste tokom prethodnog mandata, ovakve aktivnosti nisu zabilježene nakon formiranja aktuelne vlade, tj. tokom prvih godinu dana njenog rada. Tokom posljednje godine mandata 2018 – 2022 Vlada FBiH izdvojila je 122.385.000 KM za potrebe osam programa utroška sredstava koji su doznačeni Federalnom ministarstvu zdravstva.  Od toga su dva nova transfera, i to za biomedicinski potpomognutu oplodnju, te prevenciju širenja i rano otkrivanje HIV virusa, navedeno je u saopćenju Vlade FBiH od 30.3.2023. godine.

U septembru 2023. godine započelo je održavanje edukativnih radionica o uvođenju imunizacije protiv HPV-a u Federaciji BiH koje su namijenjene zdravstvenim radnicima. Shodno tome, održane su radionice u Sarajevu, Travniku, Tuzli, Orašju, Grudama, Livnu, Mostaru, Goraždu, Zenici i Bihaću.

Edukativne radionice o uvođenju imunizacije protiv HPV-a u FBiH vodi Zavod za javno zdravstvo FBiH (ZZJZ FBiH) u partnerstvu s Federalnim ministarstvom zdravstva, organizacijama UNFPA, WHO u BiH, USAID te Udrugom “Kap”.

Aktivnosti na promociji imunizacije započele su u augustu, kada je ZZJZ FBiH potpisao memorandume o saradnji s Udruženjem za promovisanje urbane kulture u Hercegovačko-neretvanskom kantonu i Udruženjem “Kap” na osnovu kojih će se realizovati pojedinačne i zajedničke aktivnosti na uvođenju imunizacije protiv humanog papiloma virusa (HPV) u Federaciji BiH. 

Udruženja bi trebala osigurati resurse za podršku promovisanju imunizacije protiv HPV-a u Federaciji BiH, sarađivati sa Zavodom u odabiru lokacija za promociju imunizacije protiv HPV-a i učestvovati u distribuciji postojećih i novopripremljenih promotivno-informativnih materijala o važnosti imunizacije protiv HPV-a.

Tako je na Open City Mostar Festivalu, koji je otvoren 24.8.2023. godine, ZZJZ FBiH imao promotivni štand na kojem su informisali zainteresovane o uvođenju imunizacije protiv HPV-a, najčešćeg uzročnika pojave karcinoma grlića maternice u kasnijoj dobi.

Zavod za javno zdravstvo FBiH u oktobru 2023. godine najavio je da će u 2023. godini provesti Preventivni program rane detekcije slabovidnosti kod djece uzrasta od 4 godine (rođene 2019. godine) u sklopu projekta “Pregledaj-progledaj”. Ovaj skrining program ima za cilj rano/pravodobno otkrivanje slabovidnosti kod djece, kako bi se poduzele mjere koje bi rezultirale korekcijom vida i otklanjanjem problema u daljnjem životu djece.

Pregled/skrining vida provodila su stručna medicinska lica u određenim terminima u vrtićima odnosno u primarnoj zdravstvenoj zaštiti (kod pedijatara) u FBiH do kraja 2023. godine godine uz primjenu principa dobrovoljnog i informiranog pristanka roditelja/staratelja.

U Žepču i Vitezu 31. oktobra 2024. godine održane su edukativne radionice za zdravstvene djelatnike, s ciljem uvođenja pneumokoknog cjepiva u program redovne imunizacije. Radionice su bile usmjerene na informiranje i obrazovanje zdravstvenih radnika koji se bave imunizacijom u Zeničko-dobojskom i Srednjobosanskom kantonu, ali i šire javnosti o novom cjepivu protiv pneumokoka te planu njegove implementacije.