Modernizacija javne uprave

Proces digitalizacije javne uprave u FBiH provodi se kroz podršku različitih programa od strane EU i međunarodnih organizacija te kroz usvajanje zakona iz oblasti javne uprave.

Tokom sastanka federalnog ministra razvoja, poduzetništva i obrta Vojina Mijatovića i šefice Razvojnog programa Ujedinjenih nacija (UNDP) za BiH Steliane Nader održanog u Sarajevu 24.5.2023. godine, naglašena je i važnost projekta digitalizacije u javnoj upravi i zelene tranzicije, odnosno razvoja obnovljivih izvora električne energije. 

Delegacija UNDP-a sastala se polovinom juna 2023. godine i sa federalnim ministrom poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva Kemalom Hrnjićem, pri čemu je razgovarano i o saradnji resornog ministarstva i UNDP-a u oblasti unapređenja poljoprivrede kroz informatizaciju i digitalizaciju.

Na zvaničnoj stranici Vlade FBiH 14.7.2023. godine saopćeno je da su federalni ministar razvoja, poduzetništva i obrta Vojin Mijatović, direktorica Naučnoistraživačkog instituta Verlab za biomedicinski inžinjering, medicinske uređaje i vještačku inteligenciju Lejla Gurbeta Pokvić i direktorica programa GIZ u BiH koji provodi Projekt “Inovacije i digitalizacija malih i srednjih poduzeća u Bosni i Hercegovini” Eva Näher, potpisali Memorandum o saradnji. U saopćenju je navedeno da dokument predstavlja okvir saradnje, a njegov cilj je razvoj Centra za digitalne tranformacije i implementaciju digitalnih tehnologija, poboljšanje efikasnosti poslovanja, optimizacija procesa i povećanje konkurentnosti za mala i srednja preduzeća.

Na 8. sjednici Vlade FBiH održanoj 18.7.2023. godine također je usvojena informacija Federalnog ministarstva trgovine o potrebi izrade Projekta digitalizacije prijema podataka u Informacioni sistem za nadzor i kontrolu prometa naftnih derivata na benzinskim pumpama u Federaciji BiH.

U oktobru 2023.godine Parlament FBiH prihvatio je Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o prostornom planiranju i korištenju zemljišta na nivou Federacije BiH kojim se, između ostalog, definira i propisuje provođenje postupka izdavanja e-dozvola u oblasti građenja.

Istog mjeseca, Ministar komunikacija i prometa BiH Edin Forto saopćio je kako je ovo ministarstvo poduzelo određene aktivnosti na digitalizaciji takozvanih CIPS potvrda, a olakšanje u ovom smislu već bi trebali osjetiti građani u FBiH polovinom 2024. godine.

U Službenim novinama FBiH broj 91/23, u decembru 2023. godine, objavljene su Izmjene i dopune Pravilnika o kancelarijskom poslovanju, koje donose važne novine u radu organa uprave i pravnih lica javnog karaktera. Ključna izmjena odnosi se na uvođenje elektronskog kancelarijskog poslovanja, čime se formalno omogućava korištenje elektronskih potpisa i digitalno upravljanje dokumentima.

Na sjednici Vlade FBiH, održanoj 18.7.2024. godine Federalno ministarstvo pravde zaduženo je da u saradnji sa federalnim ministarstvima prometa i komunikacija i finansija, te Generalnim sekretarijatom/Uredom premijera pristupi izradi strategije za razvoj e-uprave u Federaciji BiH. Također, Federalno ministarstvo pravde je zaduženo da u saradnji sa Federalnim ministarstvom prometa i komunikacija i Generalnim sekretarijatom počne izradu zakona za e-upravu Federacije BiH.

Federalni ministar rada i socijalne politike Adnan Delić potpisao je u oktobru 2024. godine sporazum o sufinansiranju projekata usmjerenih na unaprjeđenje kapaciteta Ministarstva rada i socijalne politike sa rezidentnim predstavnikom UNDP-a u BiH Renaudom Meyerom. Projekti obuhvaćeni sporazumom, ukupne vrijednosti 1.563.639,48 KM, uključuju razvoj digitalnog sistema pod nazivom „e-Award“, koji će omogućiti automatizaciju svih transfera socijalnih programa i javnih poziva koje Ministarstvo implementira. Osim toga, predviđena je digitalizacija registara korisnika socijalne pomoći, uključujući sisteme za upravljanje socijalnim davanjima i zaštitom na radu.

Ranije je uspostavljen modula i sistem “e-Porodilja” koji je pojednostavio postupak ostvarivanja prava na novčanu pomoć majkama novorođene djece, uz smanjenje administrativnih prepreka kroz potpunu automatizaciju procesa prijave i ostvarivanja prava na naknadu.

U novembru 2024. godine Federalno ministarstvo pravde objavilo je Javni poziv za jedinice lokalne samouprave (JLS) za učešće u programskoj komponenti usmjerenoj na pružanje tehničke podrške za digitalizaciju usluga JLS za odabir do 5 jedinica lokalne samouprave u kojim će se pilotirati sheme digitalne transformacije, odnosno digitalizacije usluga. 

Federalno ministarstvo pravde i UNDP potpisali su u februaru 2025. godine Memorandum o saradnji i finansijski sporazum za digitalizaciju usluga u Federaciji BiH. U okviru projekta, pet općina u Hercegovačko-neretvanskom kantonu (Mostar, Čitluk, Čapljina, Konjic i Jablanica) dobit će tehničku podršku za razvoj e-usluga.

Iz Porezne uprave Federacije Bosne i Hercegovine su objavili da će podnošenje porezne prijave uz upotrebu kvalificirane elektronske potvrde početi 1. juna 2025. godine.

Federalno ministarstvo finansija je krajem aprila 2025. godine ozvaničilo početak rada moderniziranog informacijskog sistema za programsko budžetiranje. Modernizovani informacioni sistem za programsko budžetiranje u FBiH, razvijen uz podršku EU, predstavlja ključni iskorak ka transparentnijem i efikasnijem upravljanju javnim finansijama. 

Za četiri ministarstva finansija u Bosni i Hercegovini osiguran je softver koji omogućava prelazak sa tradicionalnog budžetiranja prema budžetiranju stavki na temelju programa. Sistem omogućava prelazak na budžetiranje fokusirano na ciljeve i rezultate, čime se podstiče digitalizacija procedura, proaktivna transparentnost i pravičnija raspodjela budžetskih sredstava. 

U okviru projekta već je obučeno 1.800 službenika, a planirana je i šira implementacija na kantonalni i državni nivo. Premda je softver prvobitno bio namijenjen podršci programskom budžetiranju, njegova funkcionalnost je već sa proširena integracijom dva dodatna modula i to Informacionog sistema za upravljanje javnim investicijama (PIMIS) i baze podataka donatora. Ispitivale su se i mogućnosti njegove primjene i u rodno zasnovanom budžetiranju.