Istovremeno, s obzirom na to da se veliki broj opština značajno razlikuju po stepenu razvijenosti, neophodno je utvrditi jedinstvenu prepoznatljivu lokalnu razvojnu politiku za sve opštine. Stoga je neophodno da lokalne zajednice analiziraju vlastite mogućnosti i prepoznaju vlastite resurse i komparativne prednosti i, u skladu sa tim, utvrde vlastitu strategiju razvoja seoskih područja u okviru jedinstvenog okvirnog programa za razvoj seoskih sredina. Posebna podrška trebala bi da uslijedi projektima koji predviđajusljedeće:- razvoj preduzetničke djelatnosti, pravednija raspodjela sredstava za podsticaje, razvijanje koncepta savremenog zadrugarstva, vraćanje oduzetog zemljišta i ukrupnjavanje posjeda, navodnjavanje i odbrana od poplava;
Neispunjeno
Jedinstveni program za razvoj seoskih sredina
Partije: DNS | Oblasti: Ekonomija
Obrazloženje
U aktuelnom mandatu zabilježene su aktivnosti vezane za ovo obećanje, ali bez najavljenih rezultata.
Strateški plan razvoja poljoprivrede i ruralnih područja Republike Srpske 2016-2020, usvojen u maju 2015. godine, predviđa podršku horizontalnom i vertikalnom grupisanju i povezivanju poljoprivrednih proizvođača u zadruge, udruženja i klastere i podršku njihovim inicijativama, odnosno projektima koji doprinose realizaciji navedenog cilja. U dokumentu se navodi takođe da je potrebno virtuelnim ukrupnjavanjem gazdinstava i grupisanjem poljoprivrednih proizvođača na ekonomskim osnovama ojačati male proizvođače koji ne mogu sami nastupati na tržištu. Kao “napredan korak udruživanja” navedeno je osnivanje klastera u kojima se istovremeno nalaze proizvođači, trgovci i prerađivači. U mandatu nisu zabilježene aktivnosti na realizaciji ovih mjera.
U Programu ekonomskih reformi RS 2017-2020 definisane su mjere za unapređivanje poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, za koje je već u Programu ekonomskih reformi Republike Srpske za period 2018-2020. navedeno da nisu nisu u potpunosti realizovane. Među mjerama važnim za restrukturiranje poljoprivrede je komercijalizacija poljoprivredne proizvodnje. U programu 2017-2020, navedeno je da je u Registru poljoprivrednih gazdinstava Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede registrovano oko 35.000 poljoprivrednih gazdinstava, od čega su oko 5.000 komercijalna, a oko 30.000 nekomercijalna gazdinstva. U programu za 2018-2020 navedeno je da je broj poljoprivrednih gazdinstava 38.000, pri čemu se broj komercijalnih smanjio na 4.000, a broj nekomercijalnih povećao na 34.000, što je u suprotnosti sa ciljevima ovog obećanja.
Strateški plan razvoja poljoprivrede i ruralnih područja Republike Srpske 2016-2020, usvojen u maju 2015. godine, predviđa podršku horizontalnom i vertikalnom grupisanju i povezivanju poljoprivrednih proizvođača u zadruge, udruženja i klastere i podršku njihovim inicijativama, odnosno projektima koji doprinose realizaciji navedenog cilja. U dokumentu se navodi takođe da je potrebno virtuelnim ukrupnjavanjem gazdinstava i grupisanjem poljoprivrednih proizvođača na ekonomskim osnovama ojačati male proizvođače koji ne mogu sami nastupati na tržištu. Kao “napredan korak udruživanja” navedeno je osnivanje klastera u kojima se istovremeno nalaze proizvođači, trgovci i prerađivači. U mandatu nisu zabilježene aktivnosti na realizaciji ovih mjera.
Program razvoja poljoprivrednog zadrugarstva u RS 2011-2016 usvojen je prije sedam godina. U aktuelnom mandatu nije bilo aktivnosti na izmjeni zakonske regulative koja se odnosi na poljoprivredne zadruge. Na sjednicama Vlade RS takođe nisu zabilježene aktivnosti vezane za ovo obećanje.
Prema Strateškom planu razvoja poljoprivrede i ruralnih područja RS 2016–2020, osnovne mjere za bolje iskorištavanje zemljišta su: donošenje zakonske regulative za komasaciju zemljišta, inoviranje zakonskog i regulatornog okvira odnosi se na efikasnije rješavanje imovinsko-pravnih pitanja veznih za poljoprivredno zemljište u cilju aktiviranja tržišta poljoprivrednog zemljišta, rješavanje pitanja komasacije i ukrupnjavanja poljoprivrednih gazdinstava (Zakon o poljoprivrednom zemljištu, poreska politika i korištenje zemljišnih površina i dr.), ali i sprečavanja daljeg usitnjavanja zemljišnih parcela (Zakon o nasleđivanju).
Takođe je naglašeno da će posebna pažnja biti posvećena analizi uticaja ovih zakona na posjedovanje svojine nad zemljištem i nekretninama od strane žena, što bi trebalo da dovede do iznalaženja mogućnosti (u okviru novih zakonskih rješenja) za de fakto ravnopravnim raspolaganjem žena ovim važnim resursima.
Zakon o poljoprivrednom zemljištu, usvojen 2012. godine, nije mijenjan u ovom mandatu. Nisu usvajani ni novi propisi vezani za komasaciju. Pravilnik o postupku davanja u zakup poljoprivrednog zemljišta u svojini Republike Srpske, usvojen 2012. godine, dopunjavan je i mijenjan 2015. i 2016. godine, ali izmjene se ne odnose na ovo pitanje. U julu 2018, ministarstvo je izradilo prednacrt novog Zakona o zemljištu.
Vezano za nasljeđivanje imovine, predviđeno je da se iznos podsticaja uvećava za dodatnih 10% za poljoprivredna gazdinstva čiji je nosilac mlađi od 40 godina i 5% ako je nosilac gazdinstva žena. U podsticajima za 2016. godinu, ova mjera je implementirana za nekoliko osnova podsticaja za osobe mlađe od 40 godina, ali ne za žene posebno; u 2017. godini za žene i mlađe od 40 se uvećavao samo podsticaj za podršku samozapošljavanju agronoma; dok u 2018. godini nema ovakvih mjera ni za jednu od dvije kategorije.
Ukupne obradive površine u aktuelnom mandatu smanjile su se sa 817.000 ha na 807.000 ha. U odnosu na 2014. godinu, površina pod oranicama i baštama se u 2017. godini smanjila sa 580.000 na 574.000 ha.
Ukupna poljoprivredna površina smanjila se sa 982.000 (2014) na 975.000 ha (2017), dok se površina pod neobrađenim oranicama smanjila sa 278.839 (2014) na 227.705 ha u 2018. godini (pregled statističkih podataka dostupan je ovdje).
U 2014. godini, neobrađene oranice su činile 28,4% ukupne površine poljoprivrednog zemljišta, dok se u 2017. godini taj procenat smanjio na 26,7%.
U aktuelnom mandatu nije došlo do promjene načina planiranja i dodjele poticaja. U Izveštaju Ministarstva vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH o stanju u poljoprivredi za 2016, navodi se da su uvedene dvije novine vezane za način implementacije podrške razvoju poljoprivrede i sela u RS: definiranje roka od 60 dana za donošenje rješenja po Zahtjevu za podršku; te isplata podsticajnih sredstava isključivo na transakcione, odnosno žiro-račune korisnika podsticaja preuzete iz baze podataka Registra klijenata. U prethodnim godinama, isplate su bile moguće i na račune primaoca potraživanja, na zahtjev korisnika podsticaja, te uz obavezno dostavljanje ovjerene kopije ugovora o prodaji ili ustupanju potraživanja.
Struktura podsticaja u aktuelnom mandatu nije se mijenjala u pravcu većeg investiranja u dugoročni razvoj. Podrška se obezbjeđuje po tri osnove: 1. podrška tekućoj proizvodnji; 2. podrška ruralnom razvoju i 3. sistemske i ostale mjere podrške. Prema odlukama Vlade RS o korištenju sredstava za podsticaje, kontinuirano je povećavan iznos za podršku tekućoj proizvodnji, dok su smanjivana sredstva za podršku dugoročnom razvoju (pregled je dostupan ovdje).
Ukoliko imate dodatne informacije o ispunjenju ovog obećanja, pošaljite ih timu Istinomjera i mi ćemo ih, nakon provjere, uključiti u konačnu ocjenu ovog obećanja. Putem ove forme možete nam poslati i dokumente, fotografije ili video-snimke koji se odnose na ispunjenje ovog obećanja.