Izgradnja inovacionog sistema

Vlada Republike Srpske na 120. sjednici, održane 12.04.2017. godine upoznala se sa Prijedlogom Strategije naučnog i tehnološkog razvoja Republike Srpske 2017-2021. godine – “znanje za razvoj” i dostavila je na razmatranje Narodnoj skupštini Republike Srpske, koja ju je usvojila 27.04.2017. godine.

Strategija naučnog i tehnološkog razvoja Republike Srpske za period od 2017. do 2021. godine – “Znanje za razvoj” strateški je dokument kojim se definišu mehanizmi za podsticanje izvrsnosti, nacionalne i međunarodne vidljivosti u nauci i inovacijama i ciljno orijentisana istraživanja za inovacije u narednom petogodišnjem periodu.

Osnovni cilj Republike Srpske u oblasti nauke i inovacija 2017–2021. godine jeste značajno unapređenje efikasnosti i efektivnosti naučnoistraživačkog i inovatorskog sistema. U okviru ovog sveobuhvatnog cilja definisani su ciljevi koji korespondiraju sa vizijom institucionalnog okvira koji podstiče izvrsnost u nauci i inovacijama i na taj način doprinosi ekonomskom razvoju, konkurentnosti privrede i razvoju društva u cjelini.

Ciljevi Strategije su: Podsticanje naučnoistraživačkog kvaliteta i izvrsnosti; Podsticanje internacionalizacije nauke i inovativnosti; Podsticanje saradnje naučnoistraživačke i inovatorske zajednice sa  privredom; Stvaranje uslova za povećanje izdvajanja za nauku i inovativnost; Razvijanje ljudskih resursa u nauci i inovativnosti, te Podsticanje pametne specijalizacije.

U julu 2017. godine Vlada Republike Srpske je usvojila Akcioni plan realizacije Strategije.

Ministarstvo nauke i tehnologije RS je, u okviru svojih programskih aktivnosti u posmatranom periodu 2014-2018. godina, realizovalo je različite aktivnosti u cilju izgradnje inovacionog sistema koji podrazumijeva povezanost privrede, univerziteta i naučnoistraživačkih organizacija.

U tom smislu Ministarstvo je sufinansiralo 44 projekta razvoja novih tehnologija, obezbjeđenja savremene opreme, organizacije i učestvovanja na domaćim i međunarodnim skupovima o razvoju tehnologija u RS. Ovi projekti omogućavaju postupno inoviranje i osavremenjavanje tehnologija, proizvoda, procesa ili usluga koje se primjenjuju prije svega u istraživačko- razvojnim institucijama, ali i u privredi, udruženjima i drugim institucijama. Korisnici podsticaja razvoja tehnologija u periodu 2014-2018. godine su bile visokoškolske ustanove, mala i srednja preduzeća, instituti i nevladine organizacije.

U istom periodu, svake godine realizovano je Takmičenje za najbolju tehnološku inovaciju u RS i nagrađeno je 25 inovatorskih timova. Učešće u ovom takmičenju inovatorima je pomoglo u pokretajnu sopstvenih poslova, komrecijalizaciji njihovih proizvoda, ostvarivanju kontakta sa potencijalnim investitorima, a takmičenje kao takvo promociji inovatorstva i preduzetništva.

Kad je riječ o izmjeni postojeće legislative, u posmatranom periodu usvojen je  Pravilnik o postupku i kriterijima za finansijsku podršku projektima razvoja tehnologije, nabavke opreme i učešću na stručnim skupovima o razvoju tehnologije (14.07.2015.) i Pravilnik o postupku i mjerilima za finansijsku podršku inovatorstva u RS (27.07.2015.).

Inovacioni centar Banja Luka (ICBL), prvi moderno opremljeni kombinovani centar za podršku i razvoj preduzetništva u RS, u periodu 2014-2018. godine, u vidu tzv. “inkubacije” pružio podršku 51 timu, a svi timovi su radili na razvoju poslovnih ideja. Inkubacija podrazumijeva obezbjeđenje kancelarijskog prostora, usluge poslovnog savjetovanja, usluge povezivanja sa partnerima u zemlji i inostranstvu i posredovanje pri traženju investitora.

U istom periodu, ICBL je učestvovao u realizaciji 11 različitih projekata, a izdvajamo projekat “Moja praksa”, u okviru kojeg je više od 500 studenata steklo prvo radno iskustvo, a određen broj njih je dobio i priliku za nastavak praktičnog rada u kompanijama ili prvo zaposlenje. Kroz projekte ICBL 185 mladih je prošlo obuku za razvoj preduzetničkih vještina i osnovano je šest start-up preduzeća.