Zastupnik u Skupštini Kantona Sarajevo Irfan Čengić (SDP BiH) je putem Facebook naloga 15. novembra 2022. godine saopćio da je tokom konferencije socijaldemokrata iz 14 zemalja pod nazivom “Prijatelji Zapadnog Balkana” govorio o procesu evropskih integracija Bosne i Hercegovine i sticanju kandidatskog statusa za članstvo u EU.
Između ostalog, Čengić je naveo da je pred BiH postavljeno osam uslova za sticanje kandidatskog statusa:
Sprečavanje sukoba interesa je oblast koju sam istakao iz 8 uslova za kandidatski status. Ova oblast mora biti uređena na nivou države i entiteta u skladu sa međunarodnim preporukama a ne partikularnim, kontradiktornim rješenjima na nižim nivoima koja dovode do urušavanja sistema i nejednakosti građana.
Irfan Čengić, 15.11.2022.
U junu 2022. godine Evropsko vijeće donijelo je zaključak da je spremno dati Bosni i Hercegovini kandidatski status za članstvo EU, ali tek nakon što Evropska komisija napravi izvještaj o implementaciji 14 ključnih prioriteta iz Mišljenja ove institucije o zahtjevu BiH za članstvom u EU.
U vezi s tim, Evropska komisija je 12. oktobra 2022. godine objavila Paket proširenja za 2022. godinu u kojem je data preporuka za kandidatski status Bosni i Hercegovini.
Komisija je dala preporuku da Vijeće dodijeli Bosni i Hercegovini status kandidata, uz razumijevanje da je neophodno poduzeti niz koraka na jačanju demokratije, funkcionalnosti državnih institucija i vladavine prava u zemlji, borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala, garantovanju slobode medija i upravljanja migracijama u zemlji. Komisija će nastaviti podržavati napore ka reformama i ubrzanju integracija Zapadnog Balkana u cjelini.
Evropska komisija, 12.10.2022.
Komesar za proširenje EU Oliver Varhelyi je u svom obraćanju u Vanjskopolitičkom komitetu Evropskog parlamenta istog dana ustvrdio da “Komisija preporučuje da Vijeće dodijeli status kandidata Bosni i Hercegovini uz razumijevanje da se poduzme niz koraka” te da se od Bosne i Hercegovine “očekuje” sljedeće:
- prioritetno je usvojiti izmjene i dopune postojećeg Zakona o Visokom sudskom i tužilačkom vijeću
- usvojiti novi zakon o Visokom sudskom i tužilačkom vijeću
- usvojiti zakon o sudovima Bosne i Hercegovine
- usvojiti zakon o sprječavanju sukoba interesa
- preduzeti odlučne korake za jačanje prevencije i borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala
- odlučno unaprijediti rad na osiguravanju efikasne koordinacije na svim nivoima kada je riječ o upravljanju granicom i kapacitetima upravljanja migracijama, kao i osigurati funkcionisanje sistema azila
- osigurati zabranu torture, posebno uspostavljanjem nacionalnog preventivnog mehanizma protiv torture i zlostavljanja
- garantovati slobodu izražavanja i medija i zaštitu novinara, posebno osiguravanjem odgovarajućeg sudskog postupka u slučajevima prijetnji i nasilja nad novinarima i medijskim radnicima
- osigurati rezultate u funkcionisanju na svim nivoima mehanizma koordinacije o pitanjima EU, uključujući razvoj i usvajanje nacionalnog programa za usvajanje pravne stečevine EU.
Međutim, da pobrojane stavke nisu uslovi za kandidatski status, odnosno da je preporuka Evropske komisije da Evropsko vijeće u decembru ove godine potvrdi kandidatski status Bosni i Hercegovini data bez dodatnih uslova, objasnio je šef Delegacije EU u BiH Johan Sattler prilikom predaje navedenog izvještaja i preporuke o dodjeli kandidatskog statusa BiH predsjedavajućem Vijeća ministara BiH Zoranu Tegeltiji.
U tom smislu, u svom obraćanju nakon sastanka s Tegeltijom ambasador Sattler izjavio je sljedeće:
Prvi dokument je da se BiH dodijeli status kandidata i to bez dodatnih uslova. Drugi izvještaj tiče se napretka BiH u protekloj godini. Danas u Briselu, 27 komesara se složilo da je ovo trenutak da BiH krene naprijed na svom putu ka EU. Ovo je važna poruka i važan dan za BiH i želim čestitati svim građanima Bosne i Hercegovine koji su zaslužili ovo.
Johann Sattler, 12.10.2022.
Dodajući da je preporuka jednoglasno usvojena u Briselu, Sattler je podsjetio i da u budućnosti postoje određena očekivanja od nadležnih institucija u BiH kad je njen put ka Evropskoj uniji u pitanju, a koja se odnose na nastavak ispunjavanja 14 prioriteta iz Mišljenja EK o članstvu BiH u EU.
Preporuka je da se ide s dodjelom kandidatskog statusa BiH i to bez uslovljavanja što je vrlo važno naglasiti, ali uz određena očekivanja. To obuhvata rad u vladavini prava, borbi protiv korupcije, rad na temeljnim pravima i generalno nastavak rada na ispunjavanju 14 prioriteta koji neće nestati”.
Johann Sattler, 12.10.2022.
S obzirom na činjenicu da je Evropska komisija preporučila Evropskom vijeću da u decembru ove godine bez dodatnih uslovljavanja Bosni i Hercegovini dodijeli kandidatski status za članstvo u EU, tvrdnju Irfana Čengića da BiH treba ispuniti osam uslova kako bi stekla kandidatski status Istinomjer ocjenjuje neutemeljenom.
(Istinomjer.ba)