“Sadašnja Vlada Republike Srpske pripremila je Strategiju razvoja poljoprivrede do 2015. godine. Strateški ciljevi u ovoj oblasti su: povećanje obima i restrukturiranje agroindustrijske proizvodnje, optimalno korištenje resursa, jačanje proizvodnosti i ekonomske zaštite proizvođača za tržište, razvoj sela, povećanje izvoza i kvaliteta, podsticaji i subvencioniranja na nivou 6 %, a kasnije i 8 % iz Budžeta Republike Srpske.”
Razlog:
Strategija se ne implementira sistematično i ujednačeno, tako da daje različite rezultate u odnosu na ciljeve koji su njome definisani.
Objašnjenje:
Dosadašnju implementacija Strategije razvoja poljoprivrede prati niz problema, od kašnjenja sa donošenjem važnih planova (poput Strateškog plana ruralnog razvoja, koji je usvojen tek krajem 2009, te različitih zakonskih i strateških akata predviđenih Strategijom, koji su takođe kasnili ili još nisu doneseni), do netransparentnog i neefikasnog plasiranja podsticajnih sredstava. Prema izvještajima Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske iz 2008, ova sredstva su plasirana na osnovu nejasnih kriterijuma, vremenski neefikasno (predugo čekanje korisnika na rješavanje zahtjeva i vremenska neusklađenost sa donošenjem Budžeta RS dovodila je do toga da sredstva ne stižu na vrijeme i u skladu sa sezonskim poslovima) uz različit tretman individualnih proizvođača i otkupljivača/organizatora proizvodnje, bez praćenja učinka plasiranih sredstava. Kao veliki problem istaknuto je i učestalo i nesistematično mijenjanje pravilnika o dodijeli sredstava, što je, uz komplikovanost postupka i neadekvatnu informisanost potencijalnih korisnika, dodatno umanjivalo efekat podsticaja. Ovakvo plasiranje sredstava ima efekat upravo suprotan onom koji je predviđen Strategijom razvoja – korisnicima je otežano planiranje i proizvodnja na dugoročnoj osnovi , njihovi troškovi povećavaju se zbog povećanja troškova procesuiranja pojedinačnih predmeta, a njihova tržišna i konkurentska pozicija, koja je već lošija u odnosu na proizvođače iz okruženja, se time dodatno pogoršava.
(http://www.gsr-rs.org/izvjestaji/2008/RU001-08.pdf, http://www.gsr-rs.org/izvjestaji/2009/RI039-09.pdf) Pored toga, podsticaji nikada nisu dosegli ni predviđenih 6% Budžeta RS – u budžetima RS od 2006 na ovamo, za stavku “Sredstva za podsticaj poljoprivrede” najviše je izdvojeno 2008. godine (5,33% budžetskih sredstava), a najmanje 2006 (3,57%). 2007 i 2009. godine izdvojeno je oko 4,8% budžetskih sredstava. (izvor: http://www.vladars.net/sr-SP-Cyrl/Vlada/Ministarstva/mf/Budzet/Budzet_RS_za_2008_godinu_latinica.pdf, http://www.vladars.net/sr-SP-Cyrl/Vlada/Aktivnosti/Budzet/Pages/Arhiva.aspx, http://www.vladars.net/sr-SP-Cyrl/Vlada/Ministarstva/mf/Budzet/Budzet%20Republike%20Srpske%20za%202009.%20godinu%20-%20latinica.pdf).
Definisani ciljevi prestruktuiranja proizvodnje pokazuju neujednačene rezultate: nije se povećala iskorištenost zemljišta (naprotiv, ukupno zasijane površine konstantno se smanjuju od 2007. godine naovamo, pri čemu su površine usjeva dohodovnijih kultura poput povrća, industrijskog i stočnoog krmnog bilja, koje bi prema strateškim ciljevima trebalo da bilježe porast učešća u ukupnoj proizvodnji, ostali procentualno isti ili manji nego što su bili), a proizvodnja voća varira iz godine u godinu. Nestabilna je i proizvodnja mlijeka, (značajniji porasti bilježe se samo u proizvodnji kravljeg mlijeka 2007 i kozjeg mlijeka 2008, dok ostali rezultati pokazuju stagnaciju ili smanjenje proizvodnje), kao i broj različitih stočnih grla iz godine u godinu (Izvještaji Republičkog zavoda za statistiku, dostupni na adresi http://www.rzs.rs.ba/SaopstenjaPoljopRibarstvoLAT.htm), s tim da uvoz mesa i dalje višestruko premašuje izvoz (http://www.glassrpske.com/vijest/3/drustvo/43447/cir/BiH-uvezla-mesa-za-51-milion-izvezla-za-sest-miliona-KM.html). Konačno, prema podacima RZS, izvoz u sektoru poljoprivrede jeste rastao, ali je u odnosu na uvoz i dalje znatno slabiji, pa je tako pokrivenost izvoza uvozom 2007 bila 27,17%, 2008 je pala na 21,16%, a 2009 porasla je na 31,49%.