“Najveći finansijski efekat Republika Srpska očekuje od privatizacije Telekoma Srpske i preduzeća iz
oblasti naftne industrije. Dobijena sredstva omogućila bi konačno razvojne i podsticajne mjere i politike od strane republičkih vlasti u raznim oblastima, od reformi socijalnog sektora, infrastrukturnih radova, do podsticaja i kredita.”
Razlog:
Prema do sada dostupnim informacijama, netransparentna privatizacija Rafinerije nafte u Bosanskom Brodu imala je negativan finansijski efekat za RS, dok je uaganje sredstava ostvarenih privatizacijom Telekoma RS ne
Objašnjenje:
“Privatizacija preduzeća naftne industrije provedena je netransparentno, sklapanjem ugovora i aneksa na ugovore koji su bili nedostupni javnosti, iako je na štetnost i neodrživost ovakve prakse Vladu RS upozoravala ne samo domaća javnost, nego i predstavnici MMF-a i Svjetske banke. Nakon što je dio privatizacione dokumentacije konačno dat na uvid organizaciji Transparency International, ispostavilo da je šteta načinjena ovom privatizacijom ogromna, a posljedice dalekosežne i izrazito negativne. Prije sklapanja poslova, Vlada je donijela, a Narodna skupština usvojila, ad hoc zakon nazvan „Zakon o uslovima prodaje akcija preduzeća iz oblasti naftne industrije Republike Srpske“, kojim je, jednim potezom i bez ikakve legalne utemjeljenosti, proglašeno da za kupca Rafinerije u Brodu postojeći „Zakon o preuzimanju akcionarskih društava“ jednostavno – ne važi! Umjesto toga, usvojene su nove odredbe o uslovima prodaje, definisanim kao „uslovi koji omogućavaju postizanje ciljeva privatizacije“ i postizanje „efikasnije privatizacije“(?). Prema ovom zakonu, „efikasnija privatizacija“ je ona u kojoj Vlada preuzme na sebe otplatu svih dugova preduzeća koje se privatizuje, te reprogramira i otpisuje one koje ne može da otplati. Prema analizi Transparency International, Vlada RS je, kada se sabere otkup postojećih dugova Rafinerije, izmirenje sudskih obaveza preduzeća, nesiguran beskamatni povrat reprogramiranih poreza i doprinosa i ostali troškovi koje je na sebe preuzela, te potcijenjena vrijednost Rafinerije u potpuno netransparentnoj privatizaciji, na gubitku od 765 466 854, 69KM. Kada se tome dodaju krediti iznosu od 112.550.000 evra, koje je kupac, ruski Njeftegazinkor, uložio i koji će mu u vidu glavnice biti povraćeni, ukupan gubitak Vlade Rs iznosi 985.595.521,19 KM. Priliv sredstava od privatizacije, tj. iznos koji je uplaćen od strane inostranog kupca uključuje 215.942.995 KM na račun Vlade RS i kreditni iznos Rafineriji nafte od 220.128.666,50 KM, tj. ukupno 436.053.661,50 KM. Tako je cjelokupna Naftna industrija „prodata“ na način da je država oštećena za 549.541.860 KM, a „kupac“ je faktički dobio cijelu jednu industrijsku granu u privatno vlasništvo. Pored evidentnog finansijskog dobitka na štetu poreskih obveznika RS, Njeftegazinkor je u ovom deal-u dobio i niz prioritetnih tretmana poput oslobađanja od carina i dažbina, urađenih tehničkih studija, pravo eksploatacije eventualnih nalazišta nafte, pravo preče kupovine akcija JANAF-a i sl. Dalje, iako je po prvobitnom ugovoru kupac imao obavezu da izgradi regionalnu željezničku prugu na liniji Modriča-Bosanski Brod, ova obaveza nije ispunjena niti je izvjesno da će se to desiti u doglednom vremenu, a prekršeni su i rokovi za pokretanje proizvodnje, zbog čega je došlo i do štrajka upozorenja radnika Rafinerije 2008. godine. Od privatizacije naovamo, Rafinerija posluje loše i sa konstantnim gubitkom – prema izvještaju sa posljednje skupštine akcionara, gubici kompanije iznosili su 99.480.603 KM u 2009. godini, što, sa prethodnim nepokrivenim gubicima,daje ukupni gubitak od 186.919.996 KM.
Do danas, Vlada RS nije učinila javnim informacije o privatizaciji naftne industrije kojima bi opovrgla rezultate analize Transparency Internationala. Umjesto toga, Vlada je usvojila i objavila dokument pod naslovom „Lažno prikazivanje društvenih i ekonomskih prilika u RS – OHR-ovo kreiranje i održavanje nestabilnosti u BiH kroz djelovanje Rafija Gregorijana i drugih protiv RS“, kojim se na krajnje autoritaran i nedemokratski način optužuju ova i druge nevladine organizacije, međunarodne institucije i pojedini mediji, te novinari u BiH, za „urotu protiv Republike Srpske“ (Izvor PDF:www.vladars.net), čime se direktno krši sloboda govora, medija i udruživanja, koje su zagarantovane zakonom. Izvori: http://www.poslovni-informator.com, http://www.ti-bih.org/documents/07-04-2009/20090407_NIRS_analiza-FINAL.pdf,http://www.rafinerija.com/KMBT25020100603080349.pdf”