“Trebaće nam dva mandata do evropskih vrata. Toliko će trajati naše prilagođavanje i ogromne promjene u zakonodavstvu, standardizaciji, političkoj i ekonomskoj praksi. To će izazvati i prednosti za našu ekonomiju, otvarajući joj prostor na evropskom tržištu, ali i izazov prilagođavanja i povećane konkurencije. “
Razlog:
Premda se obećanje ne odnosi na aktuelni mandat, pokazatelji napretka u EU integracijama su loši i ne odgovaraju obećanom tempu napretka, u čemu veliki udio ima upravo SNSD-ova politika.
Objašnjenje:
Prema ocjenama Evropske komisije i UNDP-a, iznijetim u Izvještajima o napretku BiH za 2007, 2008. i 2009. godinu, glavna kočnica u izrazito usporenom napretku BiH ka Evropskoj Uniji je politička nestabilnost izazvana radikalizacijom političke scene u kojoj je veliku ulogu imao upravo SNSD. U protekle tri godine, ova partija je često dovodila u pitane integritet, funkcionisanje, legitimnost i nadležnosti državnih institucija, kočila je proces ustavnih reformi i generalno imala negativan uticaj na ispunjenje Kopenhagenskih političkih kriterija (stabilnost institucija koje garantuju demokratiju, vladavinu prava, poštivanje ljudskih prava i zaštitu manjina), neophodnih za članstvo u EU. Negativni trendovi započeli su još u predizbornoj kampanji 2006, koja je revitalizovala zapaljivu nacionalističku retoriku i tako označila uvod u period najtežih političkih kriza u proteklih 13 godina. 2007 dolazi do naglog pada političke stabilnosti, koji je kulminirao blokadom političkih procesa i institucija krajem godine. Ova godina ocijenjena je kao najnestabilnija, sa najtežom političkom i institucionalnom krizom u prethodnih deset godina, a kao ključni pokretač radikalizacije i destabilizacije ističe se sukob između SNSD i SBiH, odnosno Milorada Dodika i Harisa Silajdžića (Godišnji izvještaj UNDP 2007. godine). Politička kriza onemogućila je sprovođenje reformi koje bi dovele do ispunjenja uslova za članstvo u EU, pa su tako jedini „uspjesi“ postignuti u ovoj godini bili usvajanje Zakona o visokom obrazovanju u BiH, kojim zapravo i nisu riješena suštinska pitanja iz reforme obrazovanja; te načelnog kompromisa o reformi policije, jedva postignutom nakon skoro potpune blokade državnih institucija, koji do današnjeg dana nije proizveo nikakve konkretne rezultate. Rekord političke nestabilnosti postignut u 2007. oboren je 2008, kada je indeks političke stabilnosti pao još niže nego prethodne godine (Godišnji izvještaj UNDP 2008. godine). Čak ni potpisivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju sa EU nije promijenilo taj trend, niti je ubrzalo reformske procese neophodne za članstvo u Evropskoj Uniji. Jedini značajni konkretni pomaci u tom pravcu 2008 zabilježeni su u usvajanju Zakona o fiskalnom vijeću BiH i državne strategije o procesuiranju ratnih zločina. I pored konstantnih poruka iz evropskih institucija o nephodnosti ustavnih promjena, nije bilo napretka na tom polju, sve do kraja godine i tzv. Prudskog sporazuma, sklopljenog između predsjednika SDA, SNSD i HDZ nakon dugotrajnih pritisaka međunarodnih institucija. Ovim sporazumom uspostavljen je dogovor o najbitnijim pitanjima ustavne reforme, popisu stanovništva, statusu Brčko Distrikta i statusu državne imovine. No, od svih prudskih „kompromisnih rješenja“, do sada je implementirano samo usvajanje amandmana kojim se Brčko definiše kao jedinica lokalne samouprave. Sva ostala pitanja i dalje su predmet sukoba i sporova. U 2009, SNSD se ponovo ističe u opstruisanju reformskih procesa i otežanju rada državnih institucija, naročito u oblasti usvajanja reformskih zakona na državnom nivou (Izvještaj o napretku BiH 2009, Evropska komisija), neusklađivanja entitetskog zakonodavstva sa državnim, te konstantnih prijetnji vraćanjem nadležnosti sa državnog na entitetski nivo, što bi, kada bi se zaista sprovelo, poništilo i ono malo postignutog u ispunjavanju uslova za članstvo u EU. SNSD se, također, javlja kao jedan od glavnih činilaca zbog kojih nisu ispunjeni ciljevi i uslovi neophodni za transformaciju OHR-a, bez koje ulazak u EU neće biti moguć.