U vezi s istragom ubistva policijskog službenika Radenka Bašića, MUP Republike Srpske objavio je “crtež” muške osobe. RTRS i ATV su uz “crtež” objavili i fotografiju muškarca koja evidentno prikazuje istu osobu, čime je postalo jasno da MUP RS nije objavio crtež, već obradu fotografije. Navedeni mediji ustvrdili su i da je muškarac sa slike Adel Kabaš te da je navodno osumnjičen za spomenuto ubistvo. Izvori medijskih tvrdnji, kao i objavljenih fotografija, nikada nisu objavljeni.
Načelnik Sektora kriminalističke policije Policijske uprave Prijedor Radenko Bašić ubijen je 21. marta 2022. godine hicem iz vatrenog oružja. U objavi na zvaničnoj internet-stranici Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske od 23. marta navodi se da su službenici/e Ministarstva izvršili niz pretresa i hapšenja u vezi s ovim ubistvom. U istoj objavi istaknut je i navodni crtež muške osobe, bez eksplicitne tvrdnje o tome da on prikazuje osumnjičenog za ubistvo. Ipak, iz konteksta same objave, jasno je da se povezanost osobe sa navodnog crteža sa zločinom implicitno podrazumijevana.
Spomenuti “crtež” objavljen je istoga dana uz identičan tekst i na zvaničnoj Facebook stranici MUP-a RS. U objavi se, između ostalog, navodi:
Ministarstvo moli građane da, ukoliko su u ranijem periodu primjetili lice sa crteža ili ga negdje primijete, odmah pozovu „122“ ili se obrate najbližem policijskom službeniku/policijskoj stanici.
MUP RS, 23.3.2022.
U objavi MUP-a RS ne navodi se da li je poznato ko je osoba sa navodnog crteža niti ko je, kada i na koji način crtež sačinio.
Od “crteža” do osumnjičenog u medijima iz RS
Nakon što je MUP Republike Srpske u svom saopćenju objavio “crtež” osobe koja se dovodi u vezu s ovim ubistvom, na portalu Javnog emitera Republike Srpske (RTRS) ubrzo je objavljena i fotografija osumnjičenog, dok se na portalu Alternativne televizije navodi i da se na fotografiji nalazi Adel Kabaš. Više o načinu na koji su mediji prenijeli informaciju MUP-a RS možete pročitati u analizi našeg partnerskog portala Raskrinkavanje.
Budući da MUP Republike Srpske nije objavio fotografiju ni identitet osumnjičenog, od MUP-a RS smo zatražili informacije o tome ko je, kada i na osnovu čega napravio crtež objavljen na stranici MUP-a te da li je neko iz MUP-a medijima, pored crteža, dostavio i fotografiju osumnjičenog. Međutim, do dana objavljivanja ovog članka odgovor nismo dobili.
Da li je na slici koju je objavio MUP RS zaista nacrtani fotorobot?
Uzevši u obzir veliku sličnost između navodnog crteža koji je objavilo Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srpske i slike koju su objavili RTRS i ATV, za komentar i analizu upitali smo ilustratora Nenada Barinića, poznatog crtača fotorobota iz Vukovara. U svom odgovoru za Raskrinkavanje, Barinić navodi:
Ovdje se ne radi o crtežu počinitelja – fotorobotu. Sličnost ne samo da je 100%-tna već se u ovom slučaju ne radi o nacrtanom ili izrađenom fotorobotu, već kompjuterskoj obradi postojeće fotografije osobe kroz Photoshop ili druge grafičke programe.
Na brzinu sam napravio usporedbu koju Vam šaljem na kojoj su prikazane slike:
1. i 2. – navodni fotorobot i fotografija počinitelja,
2. – 2 približno obrađene FOTOGRAFIJE POČINITELJA da bih dobio sličan uradak kao navodni fotorobot.
3. i 5. – navodni fotorobot i fotografija počinitelja, pri čemu sam “fotorobot” napravio prozirnim i iste veličine kao fotografija počinitelja.
4.+5. – rezultat preklapanja “fotorobota” – zapravo obrađene fotografije i fotografije osobe, na kojem se vidi da se radi o istom predlošku (fotografiji) koja je obrađena kompjuterski i objavljena kao fotorobot, obzirom da se preklapa baš svaki detalj.
Dakle, ovdje se radi o lažiranju.
Nenad Barinić, 1.4.2022.
Slika: Nenad Barinić
Do istog zaključka dolazi se i ukoliko se pogleda snimak koji su izradili Istinomjer i Raskrinkavanje, a na kojem je jasno uočljivo da je riječ o dvije iste slike.
Ko je do sada uhapšen u vezi s ubistvom Radenka Bašića?
Prema zvaničnim informacijama MUP-a RS-a u vezi sa ovim ubistvom, u Republičko javno tužilaštvo Republike Srpske sprovedena su lica A.M. i I.R., koja su ranije lišena slobode u okviru istrage. Kako se navodi u saopćenju MUP-a RS, izvještajem o počinjenom krivičnom djelu teško ubistvo, izvršeno na štetu policijskog službenika Radenka Bašića, obuhvaćeno je i lice D.R, koje je identifikovano kao organizator i naručilac ubistva. Prema pisanjima medija, jedan od uhapšenih je Aleksandar Mijatović, koji je navodno priznao krivicu.
Dakle, Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srpske, tokom istrage vezane za ubistvo policijskog službenika Radenka Bašića u Prijedoru, objavilo je navodni crtež muškarca i pozvalo građane/ke da kontaktiraju policiju ukoliko vide prikazanu osobu. Ipak, kako se ispostavilo detaljnom analizom, objavljeni crtež to zapravo nije, već je riječ o obradi postojeće fotografije.
RTRS je istoga dana objavio i fotografiju muškarca velike sličnosti sa crtežom, posve bez konteksta i navoda izvora od kojih su fotografiju pribavili. Drugi popularni portal iz RS, Alternativna televizija, osobu sa fotografije označio je kao Adela Kabaša, također ne navodeći izvore za svoje tvrdnje. Ostaje nejasno na koji su način mediji došli do fotografije i imena osobe koju su predstavili kao osumnjičenu u slučaju spomenutog ubistva, kada tu informaciju nisu objavili zvanični izvori.
Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srpske, ipak, ovakve navode nije ni demantovalo. Ni MUP RS ni nositelji/ke relevantnih političkih funkcija nisu se dalje oglašavali/e u vezi s navodnim crtežom, čak ni nakon što su pojedini mediji i pojedinci/ke (1, 2) pokrenuli temu njegove autentičnosti.
(Sanjin Mahmutović, Istinomjer.ba i Marija Ćosić, Raskrinkavanje.ba)