U trećem mandatu u kom “Istinomjer” prati ispunjenost predizbornih obećanja na tri nivoa vlasti u BiH, nije bilo značajne razlike u uspješnosti partija na vlasti kada se radi o implementaciji sopstvenih predizbornih programa.
U mandatu 2014-2018, osam partija koje čine vladajuće koalicije na državnom i entitetskim nivoima u potpunosti je ispunilo tek 32 od ukupno 966 obećanja datih uoči Opštih izbora 2014. godine. Gotovo identičan rezultat ostvaren je i u prehtodnom mandatu, kada je ukupan procenat ispunjenih obećanja bio 3,1%, dok u aktuelnom mandatu iznosi 3,3%. U mandatu 2006-2010. godine, kada je “Istinomjer” pratio samo ispunjenost obećanja partija na državnom nivou vlasti, rezultat je bio neznatno bolji (5% ispunjenih obećanja).
Kada se odvojeno posmatraju nivoi vlasti, vladajuće koalicije u BiH i FBiH u potpunosti su ispunile po 3% obećanja, dok je u RS taj procenat neznatno veći i iznosi 4%.
Od 9 partija čija su obećanja obuhvaćena monitoringom, tri učestvuju samo na entitetskom nivou vlasti (SNSD, DNS, SPRS), dvije samo na državnom (SDS i PDP), dok se tri partije nalaze u vladajućim koalicijama na oba nivoa vlasti (SDA, SBB i HDZ). Najviše obećanja dale su DNS (278), SDA (273) i SNSD (130), dok najveći procenat ispunjenih obećanja imaju SNSD (8%), SPRS (6%) i SDA (5%). Obećanja Demokratske fronte, koja je na nivou FBiH i BiH učestvovala u vlasti manje od tri mjeseca, nisu obuhvaćena ovim monitoringom.
Protekli mandat, na svim nivoima vlasti, obilježila su dva međusovno povezana procesa: formalno napredovanje u EU integracijama i pozitivni trendovi u ekonomskim indikatorima u odnosu na prethodni mandat.
U pogledu EU integracija se, međutim, može reći da je napredak bio više formalan nego suštinski, jer je na njega mnogo više uticala spremnost Evropske unije da „propusti“ BiH i pored neispunjenih uslova, za šta je najbolji primjer aktiviranje SSP-a na osnovu „pisma namjere“, te predaja aplikacije za članstvo na osnovu nepotpunog i mehanizma koordinacije, koji je pri tom usvojen na de facto tajnoj sjednici Vijeća ministara. Onog trenutka kada su se bh. vlasti našle pred prvim konkretnim zadatkom – upitnikom Evropske komisije – na odgovore se čekalo godinu i pol dana, a još je nepoznato kada će se dostaviti i odgovori na dodatna pitanja kako bi se proces doveo do kraja. Istovremeno, aktivnosti na ispunjavanju „Reformske agende“ bile su praćene zabrinjavajućim praksama podrivanja demokratskih procesa, za šta je najbolji primjer usvajanje Zakona o radu u oba entiteta, ali i niz drugih postupaka u hitnoj proceduri, bez javne rasprave, ili čak u neustavnim postupcima.
U pogledu antidemokratskih tendencija, one su u ovom mandatu posebno eskalirale u Republici Srpskoj, uključujući direktno miješanje izvršne vlasti u nezavisnost javnih tijela i rad zakonodavne vlasti, za šta je najilustrativniji primjer način na koji je smijenjen direktor Glavne službe za reviziju javnog sektora RS, uključujući i incident koji se tada odigrao u Narodnoj skupštini RS. Posljedice političkog uticaja na javnu reviziju vidne su i u rezultatima nekih obećanja koja su se odnosila na kontrolu javnih finansija, poput planiranja i dodjele podsticaja u poljoprivredi, gdje u posljednjem izvještaju nedostaje niz ranije prisutnih nalaza revizorske službe.
Sa druge strane, u Federaciji BiH i na državnom nivou i u ovom mandatu ponovila se situacija iz prethodnog, u kojoj su kriza koalicionih odnosa i nepostojanje stvarne parlamentarne većine, bile konstanta koja je pratila rad vlasti tokom cijelog mandata.
Kada je riječ o procesu ekonomskog oporavka, zabilježeno je poboljšanje nekih ekonomskih indikatora, koji su u prethodnim mandatima uglavnom stagnirali ili bilježili negativne trendove – takvi su stopa rasta BDP-a, stopa nezaposlenosti, intenzitet industrijske proizvodnje, spoljnotrgovinski bilans i sl. Međutim, svi ovi parametri nisu doprinijeli tome da se BiH bolje pozicionira u odnosu na region ili dobije bolji rang u evropskim i globalnim ekonomskim statistikama. Štaviše, indikatori poput konkurentnosti poslovne klime, kvaliteta infrastrukture, korištenja novih tehnologija, te povjerenja u institucije i nivoa percepcije korupcije – koji su odavno prepoznati kao ključni faktori koji odbijaju strane investicije – u protekle četiri godine zabilježili su pad na svim relevantnim međunarodnim listama. Ovaj naizgled paradoksalan rezultat, posljedica je toga što su pozitivna kretanja ekonomskih indikatora bila značajno manja nego u zemljama Evrope, pa čak i okruženja, ponovo ostavljajući BiH na začelju globalnih trendova.
Detaljan izvještaj možete pročitati OVDJE.
(istinomjer.ba)