Tokom prve sedmice predizborne kampanje, odnosno od 2.9. do 8.9. 2022. godine, politički subjekti iz BiH na oglašavanje putem društvenih mreža potrošili su više od 36.406 KM. Od tog iznosa, na tri stranke iz Republike Srpske otpada 76,6% plaćenih oglasa.
U martu 2022. godine Meta (Facebook) je proširila transparentnost kad je riječ o političkim oglasima i na područje Balkana, što je uključilo i Bosnu i Hercegovinu. Od tada, omogućen je uvid u sve plaćene Facebook objave (oglase) koje su označene kao političke ili društveno angažovane. To u praksi znači da znamo koliko je novca jedna Facebook stranica potrošila na promociju svojih objava. Ove godine, tako, prvi put imamo uvid u to koliko novca političke stranke te kandidati i kandidatkinje troše na vlastitu promociju.
Tokom prve sedmice kampanje na političko oglašavanje putem Facebook stranica stranaka i pojedinaca/ki s kandidatskih lista na nivou Bosne i Hercegovine potrošeno je više od 36.406 KM.
Meta, odnosno Facebook, u svojim izvještajima prikazuje podatke o svim stranicama koje su plaćale promociju svojih Facebook objava. Međutim, tačan iznos potrošenog novca prikazuje se samo za one oglašivače koji su u posmatranom periodu potrošili više od 100 KM za promovisanje svojih Facebook objava. Od 178 Facebook profila s kojih su plasirani oglasi, za njih 142 navodi se da su potrošili manje od tog iznosa. Zbog činjenice da ne znamo koliko iznosi ta manja potrošnja, svi podaci o utrošku sredstava koji slijede odnose se samo na one stranke koje su pri oglašavanju potrošile više od 100 KM.
Tokom prve sedmice kampanje SNSD je potrošio najviše novca. Zvanična Facebook stranica stranke u promociju svojih 18 objava uložila je 9.600 KM. Kada se u obzir uzmu stranice kandidata/kinja ove stranke te stranice lokalnih odbora, na promociju 48 objava tokom sedam dana kampanje potrošeno je 11.866 KM.
PDP je bio na drugom mjestu što se potrošnje tiče, s 9.102 KM. Za razliku od SNSD-a, stranice kandidata/kinja PDP-a trošile su značajno više novca od stranice stranke. Na objave Draška Stanivukovića potrošeno je najviše novca.
Kada je riječ o potrošnji individualnih kandidata i kandidatkinja, na prvom mjestu nalazi se Nenad Nešić, kandidat za člana Predsjedništva BiH ispred DNS-a. Irfan Čengić (SDP) jedini je politički subjekt iz Federacije BiH koji se našao među prvih deset kandidata i kandidatkinja po potrošnji tokom prve sedmice.
Vidljiva je značajna diskrepancija između potrošnje političkih aktera/ki iz Republike Srpske i Federacije BiH. Od ukupno 36.406 KM, koliko su politički subjekti potrošili tokom prve sedmice kampanje na Facebooku, čak 85% otpada na one iz Republike Srpske.
Kada se pogleda oglašavanje svih subjekata, i stranaka i kandidata grupisanih po strankama, po potrošnji prednjači SNSD, iza njega su PDP i DNS. Od ukupnih 36.406 KM, koliko je potrošeno na političko oglašavanje, udio ove tri stranke iznosio je 76,6%.
Ovakav vid oglašavanja zahtijeva da se jasno prikaže i ko je platio plasirani oglas. I dok je većinu oglasa platio/la sam vlasnik/ca Facebook stranice, bilo da je riječ o kandidatu/kinji ili stranci, pojedini kandidati/kinje unajmili/e su profesionalne kompanije za vođenje kampanje na društvenim mrežama.
Tako za Milorada Dodika i kandidate/kinje Socijalističke partije Srpske (SPS) oglase plaća kompanija Grape d.o.o. iz Banjaluke. Riječ je o kompaniji koja u svojim referencama ima i Vladu RS.
Za Facebook stranicu SDA Živinice oglasi su u prvoj sedmici plaćani putem firme IT TECH d.o.o, dok je za HDZ Vitez oglašavanje povjereno firmi Galop Digital d.o.o. iz Travnika.
Oglašavanje putem društvenih mreža samo je mali dio digitalnog oglašavanja političkih aktera/ki putem interneta i jedini vid oglašavanja u koji imamo uvid. Istinomjer će nastaviti pratiti oglašavanje na društvenim mrežama i tokom narednih sedmica predizborne kampanje.
(Istinomjer.ba)